KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDE İLK BİR HAFTA VE MUHASEBESİ

1945 Bele-Bulgaristan dogumlu, evli, biri kız, biri erkek iki çocuk ve oğlumdan biri ikiz olmak üzere 2 kız bir erkek torun sahibiyim. 1950 yılında Türkiye''ye gelerek Bursa''ya yerleştik. Bursa Ticaret Lisesi, İstanbul I.T.I.A ve İşletme İktisadi Enstitüsü mezunuyum. T.E.K. Orman Genel Müdürlüğü Satınalma Komisyonu, Ipsan Tekstil Sanayii, Elta A.S., Ipekis Mensucat T.A.Ş. ve Penguen Gıda Sanayii A.Ş.'' de muhtelif görevlerde çalışarak 1990 yılında SSK''dan emekli oldum. 1990 yılında üniversite mezunu olmak, 10 milyarlık bilançoya sahip şirketlerde çalışmak ve 12 sene birinci derecede imza yetkili muhasebe müdürlügü şartlarına sahip olmam dolayısıyla YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK belgesine sahip oldum. 1990 yılından itibaren piyasada Yeminli Mali Müşavir olarak çalışmaktayım. 1991 yılında Bursa listesinde vergide ilk 100 arasına girdim. 1993 yılında 30. sıralara geldim. 1994 yılında ise Akçakoca Yeminli Mali Müşavirlik Limited Şirketini kurarak yine Yeminli Mali Müşavir olarak çalışmaya devam ettim. O günden bu yana şirket veya şahıs olarak vergi ödemede ilk 100 arasındayım. İşletme İktisadi Enstitüsü Mezunlar Derneğine, İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Mezunlar Derneği''ne, Sivilay Derneğine, Osmangazi Rotary Kulübü''ne, Rumelisiad'a üyeyim. Butivak (Bursa Ticaretliler Vakfına), Fahri Trafik Müfettişleri Derneği''ne, Yeminli Mali Müşavirler Odası ve Bursa Ticaret ve Sanayi odası'na (şirketimden dolayı) üyeyim. Eko haber gazetesinde, iktisadi dayanışma internet sitesinde yıllardır vergi konusunda yazılar yazmaktayım. Vergi, muhasebe, ithalat, ihracat, yatırım konularında danışmanlık yapmaktayım. Türkiye''de okullarda ögretildiği kadar yani derdimi anlatacak derecede İngilizce bilmekteyim.

KÖŞE YAZILARI Manşet

747

A⁺

A^-

Covid 19 virüsü belası ile kısa çalışma ödeneği gündeme geldiğinden beri bir çok yazı yazıldı ve açıklamalar yapıldı. Konunun anlaşıldığını düşünerek eksik kalan bazı konuları ele almak istiyorum.

Bilindiği gibi son düzenlemelere göre kısa çalışma yapılması halinde ödemeler, başvuru tarihinden itibaren bir haftalık süreden sonra başlar.

Örnek olarak işverenin 24 Mart tarihi itibariyle kısa çalışma talebinde bulunduğunu varsayalım. Bu iş yerinde ayın 24 üne kadar çalışan bir işçinin 24 günlük ücretini işveren ödeyecektir. 24 Mart ile 31 Mart arasındaki 7 günlük ücretin yarısı yine işveren tarafından ödenecektir. Sekizinci gün olan 1 Nisan gününden itibaren işverenler kısa çalışma ödeneğinden yaralanmaya başlayacaktır.

Kısa çalışma ödeneğine başvuran işveren, 4857 sayılı İş Kanunun 40 .ıncı maddesine göre çalışılamayan veya çalıştırılmayan işçiye, bu bekleme süresi içerisinde ilk bir hafta her gün için yarım ücret ödeyecektir.

Söz konusu bir haftalık yarım ücret ödenen süre ile ilgili olarak birkaç eksik bilgi veya soru doğmaktadır.

Bir haftalık süre ile ilgili olarak sadece yarım ücret mi ödenecektir?
Bir haftalık süre için tam ücret ödenebilir mi?
Bir haftalık süre ile ilgili SGK bildirimi nasıl olacaktır.
Bir haftalık süre için ödenen ücretlerin muhasebe kaydı nasıl olacaktır?

Sıra ile bu soruların cevaplarını araştıralım,

Bir haftalık süre ile ilgili olarak sadece yarım ücret mi ödenecektir?

Zorlayıcı sebeplerle iş yerinde faaliyetin durması halinde 4857 sayılı kanunun 40 ıncı maddesi gereğince işçiye ilk hafta yarım ücret ödenir. Yargıtay 7 HD . 11.11.2013 tarihli 2013-1145 E. 2013-18785 K. Sayılı kararında :

Kısa çalışma iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması şeklinde uygulanmışsa, kısa çalışma kapsamına giren işçilerin sözleşmeleri kısa çalışma süresince askıya alındığı kabul edilir denilmiştir.

Yani kısa çalışma süresince iş akdi askıdadır.

İş akdi askıda olduğu için yapılan kısa çalışma ödemesi, çalışmaya dayalı olmayıp kanunen yapılan bir ödemedir.

Bir haftalık süre için tam ücret ödenebilir mi?

Yukarıda madde (1) de belirtildiği üzere ilk bir hafta için ödenen kısa çalışma ödemesi çalışmaya dayalı olmayıp kanunen yapılan bir ödemedir. İşverenin ödediği kısa çalışma ödemesinin ilk haftaya ait olan kısmı yarım ödenecektir. Yani yasa gereği 7 gün yerine 3,5 günlük ücret ödenecektir. Bu ücret kanunen yapılan bir ödemedir.

Ama işveren isterse 3,5 günlük ücret yerine 7 günlük ücret ödeyebilir. Bu fazladan ödenen 3,5 günlük ücret kanuni bir ücret değildir. Dolayısıyla fazladan ödenen bu 3,5 günlük ücret, kanunen kabul edilmeyen bir giderdir. (KKEG) Sigorta primi ise bordroda ve beyannamede hesaplanacak ve kanunen kabul edilen gider olacaktır.

Bir haftalık süre ile ilgili SGK bildirimi nasıl olacaktır?

İşveren tarafından yarım olarak ödenen 7 günlük ücret, 7 gün karşılığı ve SPEK alt sınırından az olmamak kaydıyla sosyal güvenlik primine tabidir. ve SGK’ya 18 -kodu ile kısa çalışma olarak bu şekilde tam ücret gibi bildirilecektir. İsteyen işverenler ise 7 günlük ücreti işçiye tam olarak ödeyebilir demiştik. Tam ücret ödenmesi halinde herhangi bir kısıtlama yoktur. Gün belirtilmeksizin 24 günlük ücrete tutar olarak eklenecek ve sigorta primi hesaplanacaktır.

Bir haftalık süre için ödenen bu ücretin muhasebe kaydı nasıl olacaktır?

Personel Ücret Giderlerine ait Muhasebe Kaydının Örneği Aşağıdaki Gibidir.

İşçimizin ücreti brüt 3000 lira olsun.

Son bir haftalık ücreti 750.- TL. dır. Bunun yarısı yani 375.- TL. sı kısa çalışma gideridir. İşveren aylık ücreti tam olarak ödemiştir. Yarım kısa çalışma ödeneği 375.- TL. yasal kısıtlamaya uygun bir tutardır. Fazladan ödenen 375.- TL. ve yarım kısa çalışma ödeneği olan 375.-TL. nın her ikisi de SGK primi hesaplamasına tabi olacaktır. Yalnız muhasebeleşmede Kısa Çalışma Ödeneği takibi açısından ayrı bir hesapta gösterilmelidir.

Buna göre düşündüğümüz kayıt şöyle olacaktır.

720.00	Personel Ücret Gideri	2.625,00
720.99	Personel kısa çalışma gideri	375,00
720.01	Sgk İşveren Payı	615,00
720.02	Sgk İşveren İşsizlik Payı	60,00
136	Asgari Geçim İndirimi	132,43
		3.807,43
			335.01	Personel Maaşları	2.277,16
			360.01	Ücret Gelir Vergisi	382,50
			360.02	Ücret Damga Vergisi	22,77
			361.01	Ödenecek Sgk Primi	1.035,00
			361.02	Ödenecek Sgk İşsizlik Primi	90,00
					3.807,43