KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ, BORDRO UYGULAMALARI, SGK MEVZUATI AÇISINDAN BİLİNMESİ GEREKENLER
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ, BORDRO UYGULAMALARI, SGK MEVZUATI AÇISINDAN BİLİNMESİ GEREKENLER
Yasal Dayanak: KÇ 4447 SK ek 2. Maddesine 6111 sk ile 13.02.2011 tarihinde eklenmiş ve yaklaşık 9 yıldır mevzuatımızda yer alan bir uygulamadır. Son olarak 7226 sayılı kanunla Geçici 23. Madde eklenerek şartlar biraz daha çalışan lehine esnetilmiştir.
KÇÖ Desteğinden Yararlanma Şartları;
İşveren Açısından: Kriz veya zorlayıcı sebebin varlığının yanında haftalık çalışma süresinin en az 1/3 oranında azalması veya süreklilik koşulu aranmaksızın dört hafta süreyle faaliyetin kısmen ya da tamamen durdurulmuş olması gerekir.
Çalışan Açısından;
Covid 19 Sebebiyle Yapılan Başvurular için:
- Son 3 yıl içinde 450 gün işsizlik sigortasına prim ödemiş olması
- Son 60 gün hizmet akdine tabi olarak çalışılmış olması.
Bu koşulu taşımayanlar;
- Kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam eder.
Süre: En fazla 3 ay (Covid-19 nedeniyle 30 Haziran’a kadar)
Günlük Kısa Çalışma Ödeneği;
- Sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ıdır.
- Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemez
- Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülür
- Zorlayıcı sebeplerle kısa çalışma yapılması halinde, kısa çalışma ödeneği ödemeleri 4857 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin (IIII) numaralı bendinde ve aynı Kanunun 40 ıncı maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar.
- Zorlayıcı Sebeple en fazla toplam 83 gün süreyle ödeme yapılır
- Geçici 23. Madde kapsamında yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılır.
- İşyeri için başlangıçta belirlenmiş olan haftalık çalıştırılmayacak saatten fazla KÇÖ ödenmez
- KÇÖ ile ilgili olarak ay içinde yapılan kısa çalışma gün sayısı kadar ödeme yapılır
Kısa Çalışmada Özellikli Hususlar;
- Kısa Çalışma ödeneği alan işçinin hastalanması halinde KÇ ödeneği kesilir ve SGK işçiye geçici iş göremezlik ödeneği verir.
- İşveren de maktu ücret alan işçiler için ödeneğin üstünü tamamlayacak şekilde ücret ödemek zorundadır.
- Ayrıca raporlu süre KÇ ödeneği alınacak süreye ilave edilir
- Kısa Çalışma süresi içerisinde çalışana ücretsiz izin veya ücretli izin verilemez, (Verilirse işçi KÇÖ den faydalanamaz)
- İşçi yıllık izindeyken işveren KÇÖ başvurursa yıllık izin ile KÇÖ iç içe geçmez, yıllık izin durur, İşçi KÇÖ den yararlanır.
Kısa Çalışma Ödeneğinin Kesilmesi;
- Kısa Çalışma Ödeneği alanların işe girmesi
- Yaşlılık aylığı almaya başlaması
- Herhangi bir sebeple silahaltına alınması
- İşçinin işten ayrılması
- Sağlık raporunun başladığı tarihten itibaren
Not: Kısa çalışma başvurusu yapabilmek için öncelikle işyerinin İŞKUR kaydı olmalıdır.
Yarım Ücret: 4857/ Madde 40- 24 ve 25 inci maddelerin (IIII) numaralı bentlerinde gösterilen zorlayıcı sebepler dolayısıyla çalışamayan veya çalıştırılamayan işçiye bu bekleme süresi içinde bir haftaya kadar her gün için yarım ücret ödenir. Özetle Kısa çalışma başvurusunda bulunan işyerinin ilk bir haftanın yarısı kadar olan ücreti işçiye ödemek durumundadır.
4857 / Madde 40
7 Günlük Yarım Ücret Hesabının Bordro Ve APHB’ ye Yansıtılması;
- İşyerinde Faaliyetin Geçici olarak Tamamen Durması Halinde;
Bordro; (Günlük Ücret x %50 x 7 gün) şeklinde hesaplanıp bordroya dahil edilir. Bordroda Ek ödemeler kısmında KÇ Yarım Ücret ödeneği altında gösterilir.
Örnek: Günlük Ücret 100 TL, Günlük yarım ücret 100/2=50 TL (50 x 7=350) TL olarak bordroya dahil edilecek.
ABHB; ‘’SGK’nın 29.01.2020 tarihli ve 2020/2 nolu Genelgesi gereği’’ Sigorta prime esas günlük kazanç alt sınırı olan 98,10 TL’dir
APHB ile bildirilecek yarım günlük ücret tutarı 98,10 TL’nin altında ise 98,10 TL olarak beyan edilecektir.
Örnek: Günlük Ücret 100 TL, Günlük yarım ücret 100/2=50 TL
SPEK;
- 50 TL < 98,10 TL olduğu için 98,10 TL/gün olarak bildirilecektir.
- 7 gün x 98,10 TL = 686,70 TL beyan edilecektir. (7 Gün Olarak)
- İşyerinde Faaliyetin Geçici Olarak Kısmen Durması Halide;
Bordro; Örneğin: Haftalık Çalışma Süresi 1/3 oranında azaltan işyerinde haftalık 30 saat çalışılan süre 15 saat çalışılmayan süre vardır. Günlük Ücret 100 TL üzerinden hesaplama yapalım.
30 Saat çalışılan süreye isabet eden gün sayısı: 30 / 7,5=4 Gün
15 Saat çalışılmayan süreye isabet eden gün sayısı: 7 gün – 4 gün = 3 gün
Günlük tam ücret x 4 Çalışılan gün (100 TL x 4=400 Tl) Yarım günlük ücret x 3 çalışılmayan gün (50 TL x 3=150 TL) şeklinde hesaplanıp bordroya dahil edilir.
APBH; ile bildirilecek çalışılmayan süreye ait yarım günlük ücret tutarı 98,10 TL’nin altında ise 98,10 TL olarak, çalışılan süre ise tam ücret üzerinden beyan edilecektir.
Örnek;
Günlük Ücret 100 TL, Günlük Yarım Ücret 100/2=50 TL
SPEK: 50 TL < 98,10 TL olduğu için çalışılmayan günler için 98,10 TL/gün olarak bildirilecektir.
Çalışılan günler ise tam ücret üzerinden bildirilecektir.
: 3 gün x 98,10 TL = 294,30 TL çalışılmayan süre için
: 4 gün x 100 TL = 400,00 TL çalışılan süre için
694,30 TL 7 gün olarak APBH dahil edilecektir.
NOT: KÇÖ başlama tarihinden itibaren ilk 7 günden sonra ki günler eksik gün olarak bildirilecek ve ücret ödemesi yapılmayacaktır. APBH’da 18 Kodu ile eksik gün bildirilecektir.
Örnek: KÇÖ Başlama Tarihi: 16.03.2020 olduğunu varsayalım. APBH da Bildirilecek gün sayısı 15+7=22 Gün olarak bildirilecek (Hesaplamalar yukarıda örnekler ile açıklanmıştır.) Geriye kalan 9 Gün ise 18 kodu ile eksik gün olarak bildirilecektir.