Kimler 4600 Günle Kıdem Tazminatı Alabilir?

Yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirenler kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler. Yaş dışındaki emeklilik koşulları ilk defa sigortalı çalışmaya başlama tarihine göre değişmektedir. Peki emekli olmadan kıdem tazminatı alabilmek için kimler hangi koşullara tabidir? Nelere dikkat edilmelidir? Habertürk’ten Ahmet Kıvanç yazdı.

Kanuna göre, işverene bağlı çalışanlar son işyerinde çalıştıkları her yıl için 30 günlük ücret tutarında kıdem tazminatına hak kazanırlar. Kıdem tazminatı normalde işçinin emekliliğinde, işverenin haklı sebep olmadan iş akdini feshinde, işçinin haklı sebeple istifasında, erkek işçilerin askerlik nedeniyle veya kadın işçilerin evlilik nedeniyle işten ayrılmaları halinde ödenir. İşçinin ölümü halinde ise mirasçılarına verilir.

Bunların dışında kıdem tazminatı ayrıca yaş dışındaki asgari emeklilik koşullarının yerine getirilmesi halinde alınabilmektedir. Yaş dışındaki emeklilik koşulları, ilk defa sigortalı bir işte çalışmaya başlama tarihine göre değişmektedir.

Yaş dışındaki asgari emeklilik koşulları sigorta başlangıç tarihine göre şöyledir:

8 Eylül 1999 öncesi sigortalı çalışmaya başlayanlar: 15 yıl sigortalılık süresi + 3600 prim günü.

8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arasında sigortalı çalışmaya başlayanlar: 25 yıl sigortalılık süresi + 4500 prim günü veya sigortalılık süresine bakılmaksızın 7000 prim günü.

30 Nisan 2008 sonrası sigortalı çalışmaya başlayanlar: 5400 prim günü.

Ancak, bu gruptakilerin prim günü 4500’den 5400’e kademeli olarak artırılmaktadır. Sigortalı çalışmaya başlama tarihlerine göre tabi oldukları kademeli artırılan prim gün sayısı şöyledir:

30 Nisan 2008 – 31 Aralık 2008 arası sigortalı çalışmaya başlayanlar: 4600 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2009: 4700 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2010: 4800 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2011: 4900 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2012: 5000 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2013: 5100 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2014: 5200 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2015: 5300 prim günü

1 Ocak 2016 ve sonrası sigortalı çalışmaya başlayanlar: 5400 prim günü

2008 SONRASI BAŞLAYANLARDA SİGORTALILIK SÜRESİ KOŞULU ARANMIYOR

Tablolardan anlaşılacağı gibi, emekli olmadan kıdem tazminatı alabilme hakkı bakımından en avantajlı grup 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı çalışmaya başlayanlar. 1999 öncesi çalışmaya başlayanların tamamına yakınının kıdem tazminatı hak kazanmış olduğunu söylemek mümkün.

8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arasında çalışmaya başlayanların iki koşuldan birini yerine getirmesi gerekiyor. Ya 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresini ya da sigortalılık süresi aranmaksızın 7000 prim gününü tamamlayacaklar.

30 Nisan 2008 sonrası çalışmaya başlayanlarda ise 25 yıllık sigortalılık süresi aranmayacak. Sadece, işe başladıkları tarihe göre değişen prim günü koşulunu yerine getirip getirmediklerine bakılacak. Bu bakımdan, 30 Nisan 2008 sonrası çalışmaya başlayanlar daha kolay kıdem tazminatı almaya hak kazanabiliyorlar.

Örneğin, 2000 yılında çalışmaya başlayan bir işçi henüz 7000 günü tamamlamamış ancak 4500’den fazla prim gününe sahipse kıdem tazminatı almaya 2025 yılında hak kazanabilecek. Buna karşılık, 1 Mayıs 2008 – 31 Mayıs 2008 tarihleri arasında çalışmaya başlayanlar 4600 prim gününü tamamlamışlarsa kıdem tazminatını bugün alabilirler.

FARKLI STATÜDEKİ PRİM GÜNLERİNİN TOPLAMI DİKKATE ALINIR

Prim günü hesabında sadece bir işverene bağlı çalışılan günler değil, SSK, BAĞ-KUR, Emekli Sandığı kapsamındaki tüm günler dikkate alınır. İlk defa sigorta girişi yedek subaylığı sırasında 4C’li (Emekli Sandığı) olarak yapılmış bir kişi, askerlik dönüşü bir süre 4B’li (BAĞ-KUR) olarak çalışıp daha sonra işverene bağlı olarak (SSK) çalışmaya devam etmiş olsa bile bu üç statüdeki prim günlerinin toplamına bakılır.

Askerlik veya doğum borçlanması yapılan süreler varsa bu süreler de prim günü hesabında dikkate alınır.

SGK’DAN YAZI ALMADAN İŞTEN AYRILMAYIN

Yaş dışındaki asgari emeklilik koşullarını yerine getirerek kıdem tazminatı alabilmek için dikkat edilmesi gereken çok önemli bir husus bulunmaktadır. İşten ayrılmadan önce evvela işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezi veya il müdürlüğüne başvuruda bulunarak “kıdem tazminatı yazısı” istenmelidir. Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan bu yazıyı alıp işverene sunmadan kesinlikle iş akdi feshedilmemelidir. SGK’dan yazı almadan iş akdini kendisi feshedenler kıdem tazminatı alma hakkını kaybederler.

(Kaynak: Ahmet Kıvanç / Haber Türk | 16.10.2023)