Kısmi Bölünmede Taşınmazlar İçin Köprüden Önceki Son Çıkış

Bekir Güneş
Yeminli Mali Müşavir
E. Vergi Müfettişi
bgunes3@hotmail.com

15 Temmuz 2023 tarihinde Resmî Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7456 sayılı Kanun ile taşınmazların vergisiz bir şekilde kısmi bölünmeye konu edilmesi uygulamasına 01.01.2024 tarihi itibariyle son verilmiştir.  Düzenlemeden önceki durumda mükellefler tarafından aktiflerinde bulunan taşınmazlar kısmi bölünme yoluyla yeni kurulacak olan bir kuruma ya da mevcut bir şirkete vergisiz bir şekilde devredilmek suretiyle önemli vergi avantajları sağlanmaktaydı. 15 Temmuz 2023 tarihinde yayınlanan 7456 sayılı kanun taşınmazların vergisiz bir şekilde kısmi bölünmeye konu edilme uygulamasının 01.01.2024 tarihine kadar devam etmesini öngörerek halihazırda devam eden bölünme işlemlerinin tamamlanması için bir zaman tanımıştır. Taşınmazların vergisiz bir şekilde kısmi bölünmeye konu edilmesi hâlâ mümkün. Bahse konu kısmi bölünme ile taşınmazların devredilmesi durumunda taşınmazlara ilişkin kurumlar vergisi, katma değer vergisi, damga vergisi ve tapu harcı söz konusu olmayacaktır. Mükelleflerin bu avantajlardan yararlanması için yaklaşık 2 buçuk ay kalmıştır. Makalemizin konusunu kısmi bölünmeye ilişkin yasal mevzuat ve bölünmeden elde edilecek vergi avantajları oluşturmaktadır.

Kısmi Bölünmenin Sağladığı Vergisel Avantajlar Nelerdir?

Kurumlar vergisi ödenmez

KVK’nun 19’uncu maddesinde yer alan “kısmi bölünme” düzenlemesinde, taşınmazların kısmi bölünmeye konu edilebileceği hükmü yer almaktadır. İşbu düzenlemeye göre “Tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı kurumun Türkiye’deki iş yeri veya daimî temsilcisinin bilânçosunda yer alan taşınmazlar” kayıtlı değerleri üzerinden aynî sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devretmesi, bu Kanunun uygulanmasında kısmî bölünme hükmündedir.”

Kısmi bölünmenin getirdiği vergisel avantaj ise, KVK’nın 20. maddesinin 3. fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre kısmi bölünme işlemlerinden doğan kârlar hesaplanmayacak ve vergilendirilmeyecektir.

KDV, damga vergisi ve tapu harcı ödenmez

Kurumlar vergisi kanunundaki şartları sağlayan bir kısmi bölünme işleminde taşınmazın devredilmesi durumunda bu devir işlemi;

• Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-c bendi uyarınca katma değer vergisinden,
• Damga Vergisi Kanunu’nun istisna edilen kağıtları düzenleyen (2) sayılı tablosunun “Ticari ve Medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlığını taşıyan IV-17’inci maddesine göre damga vergisinden,
• Harçlar   Kanunu’nun   123’üncü    maddesi   gereğince harçlardan

istisna edilmiştir.

Türk ticaret kanunu açısından kısmi bölünme:

Bölünme, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK”)’nun 159 ila 180. maddelerinde düzenlenmiştir. 159/1-b, maddesinde, “kısmi bölünmede, bir şirketin malvarlığının bir veya birden fazla bölümü diğer şirketlere devrolunur. Bölünen şirketin ortakları, devralan şirketlerin paylarını ve haklarını iktisap ederler veya bölünen şirket, devredilen malvarlığı bölümlerinin karşılığında devralan şirketlerdeki payları ve hakları elde ederek yavru şirketini oluşturur.” denilmiştir.

Kısmi bölünme işlemine ilişkin gerekli belgelerin ilgili ticaret sicillerine verilmesinden önce bekleme süreleri bulunmaktadır. Bu bakımdan TTK’nın “İnceleme Hakkı” başlıklı 171. maddesinde,  ortakların inceleme hakkı için iki aylık süre öngörülmüştür Bu hakkın kullanımından bölünmeye katılan şirketlerin küçük ve orta ölçekli olması halinde ve tüm ortakların kabul beyanı ile vazgeçilebilecektir.

TTK’nın “Alacaklıların Korunması ve Alacakların Teminat Altına Alınması” başlıklı 174 ve 175. maddesinde ise, alacaklıların alacaklarının teminat altına alınmasına dair 3 aylık bekleme süresinden bahsedilmiştir. 175. maddede, bölünme işlemi ile alacaklıların alacaklarının tehlikeye düşmediğinin ispatı ile bu yükümlülüğün ortadan kalkacağı belirtilmiştir. Bu bakımdan bölünmeye katılan şirketler alacaklılarına 7’şer gün arayla 3 defa yapacakları ilandan sonra Yeminli Mali Müşavir veya Serbest Muhasebeci Ve Mali Müşavir Raporları ile alacaklılarının alacaklarının tehlikeye düşmediğini ispatlarlarsa 3 aylık bekleme süresini beklemelerine gerek bulunmamaktadır.

Bu İşlemin Yıl Sonuna Yetişmesi Mümkün Mü?

Değerli okuyucu, işletmenin KOBİ olması alacaklıların alacağının tehlikeye düşmemesi ve iyi bir planlama ile bu işlemlerin toplamda 2 ay içerisinde bitirebileceği öngörülmektedir. Dolayısıyla bu tarih itibariyle taşınmazların kısmi bölünme yoluyla yeni kurulacak bir şirkete devredilmesi suretiyle elde edilecek avantajlardan yararlanmanın halen mümkün olduğu değerlendirilmiştir.

Sonuç:

Öz olarak yukarıda açıklanan mevzuat kapsamında bu yıl sonuna kadar kurumların aktiflerinde bulunan taşınmazları vergisiz kısmi bölünmeye konu ederek; kurumlar vergisi, katma değer vergisi, damga vergisi ve tapu harcı ödemeksizin yeni kuracakları şirkete aktarmaları hâlâ mümkün.

16.10.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com