İhracat Bedellerinin Merkez Bankasına Satışında Bankaların Güncel Uygulaması

TCMB İhracat Genelgesinde 31.12.2021 tarihinde yapılan değişiklik ile “İhracat Bedellerinin Merkez Bankasına Satışı” başlıklı yeni bir ek madde ilave edilmiştir. Eklenen yeni madde kapsamında İBKB (İhracat Bedeli Kabul Belgesi) veya DAB’a bağlanan ihracat bedellerinin % 25’ininTCMB’ye devri (satışı) zorunlu hale getirilmiştir.

Bu uygulama, sadece ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini olarak tahsil edilen ihracat bedelleri için geçerlidir. Diğer döviz cinsleri ile tahsil edilen ihracat bedelleri için TCMB’ye satış ve devir yapılmayacaktır.

Merkez Bankası tarafından 03.01.2022 tarihinde yayınlanan Uygulama Talimatında belirtilen hususların netleştirilmesi sonrası banka uygulaması 10.01.2022 itibariyle aşağıda belirtildiği gibi olacaktır.

• Sürecin manuel yürütülecek olması ve işlemlerin büyük çoğunluğunun İBKB düzenlenme talebi olduğu dikkate alınarak, Abacus tarafından sadece İBKB düzenlenecek olup, şubelerimizin DAB talepleri yerine getirilemeyecektir.
• IBKB taleplerinde, İBKB tutarının %25’inin firma hesaplarında bulunması gerekmektedir. İBKB tutarının %25’i kadar bedeli hesaplarında bulundurmayan müşterilerimiz için IBKB düzenlenemeyecektir.
• 01.2022 öncesinde iletilen tüm İBKB/DAB talepleri, 31.12.2021 öncesi gönderilmiş ancak işlem yapılmamış olanlar da dahil olmak üzere iade edilmiştir. Bu taleplerin %25’lik kısmın devir (satış) koşulunu sağlayabiliyor olması halinde – müşteri mutabakatı ile – iş aktarımda ilgili müşteri hesap bilgisinin belirtilmesi ve hesapta bedel bulunması koşuluyla ‘müşterinin güncel tarihli yeni talimatı alınarak’ tekrar gönderilmesi gerekmektedir.
• GT yeni uygulama ilgili çalışmalara başlamış olup, en kısa sürede bitirmeyi hedeflemektedir. Ancak 180 günlük ihracat taahhüdü kapama süresi yaklaşan,dosyası mahkeme veya savcılıkta bulunan ya da özel bir nedenden dolayı İBKB’ye ihtiyaç duyan müşterilerimizin mağdur olmaması için işlemlerin manuel olarak başlatılmasına karar verilmiştir. Yazılım çalışmaları tamamlanana kadar bu süreç zarfında sadece belirtilen çerçevedeki acil taleplerin Abacus’e gönderilmesi gerekmektedir.
• 30.000.- ABD doları veya eşitine kadar noksanlığı olan ihracat hesaplarının terkinen kapatılması mümkün olduğundan 30.000 ABD dolar altındaki gümrük beyannamelerine ilişkin İBKB talepleri karşılanmayacaktır. Firmalara bu yönde bilgi verilmelidir.

Merkez Bankasına Döviz Devri (Satışı) işlemi aşağıdaki şekilde gerçekleşecektir.

• İBKB talep edilen ihracat bedelinin %25’lik kısmı, İBKB’nin düzenlendiği saatteki Merkez Bankası döviz alış kurundan (saat 10:00;11;00; 12:00; 13:00; 14:00 ve 15:00’de ilan edilen kur) bankamız nezdinde açılacak Merkez Bankasının YP geçici hesabına aktarılacak ve TL karşılığı TL geçici hesaptan müşterimize ödenecektir. Bu nedenle müşteri talimatında ‘Düzenlenecek İBKB’nin %25’nin İBKB nin düzenlendiği saatteki TCMB alış kurundan TL’ye çevrilerek tarafımıza ödenmesi’ ibaresi mutlaka yer almalıdır. Bu ibarenin yer almadığı talimatlar işleme alınamayacak olup, yarım işlemlere yönlendirilecektir.
• İşlemlere ilişkin talep toplama süreci saat 10.00’da Merkez Bankası kurlarının açıklanmasıyla başlayacak ve en geç 16:00 da sona erecektir. Saat 15.00’den sonraki işlemlerde 15.00 kuru esas alınacaktır.
• Şubelerimizden beklenen İBKB tutarının % 25 nin müşterimiz hesabında bulundurulması olup, diğer akışta bir değişiklik bulunmamaktadır. Abacus tarafından işlemin toplamı kadar İBKB düzenlenecek ve ayrıca kesilecek bir muhasebe fişi ile işlem tutarının % 25’i İBKB düzenlenme saatindeki TCMB kurundan bozularak müşterimize ödenecektir. TCMB’ye devirler aynı gün akşamı toplu olarak yapılacaktır.
• Müşterilerimizin şubelerimiz aracılığıyla “serbest konulu olarak” toplu ihracat bedeli bozma sürecinde herhangi bir değişiklik yoktur.
• Peşin ihracat bedelleri için 24 ay içerisinde İBKB düzenlenmesi mümkün olduğundan, müşteriler tarafından İBKB talep edildiği durumda, hesapta peşin bedelin %25’inin döviz olarak bulunması gerekmektedir.
• Uygulama, halihazırda ihracat bedeli dövizleri (Nakit Beyan Formu ile yurda getirilenler ve iskonto edilenler dahil) kapsamaktadır. Hizmet ihracatları ve transit ticaret bedelleri kapsam dışıdır.