SGK’lı bir işçi başka bir işyerinde çalışabilir mi?

1. SGK Açısından: Birden Fazla İşyerinde Çalışmak Mümkün

• Aynı anda birden fazla işveren yanında 4/a (işçi) statüsünde çalışabilirsiniz.

• Her işveren sizi kendi işyeri üzerinden ayrı ayrı SGK’lı gösterir, primlerinizi yatırır.

• SGK, bu primleri aylık kazanç üst sınırına kadar birleştirir; emeklilikte gün sayısı toplanmaz ama prime esas kazançlar birleşerek emekli maaşınıza olumlu yansıyabilir.

Yani “Zaten bir yerde sigortalıyım, ikinci işte sigorta yapamazlar” diye bir şey yok; tam tersi, ikisi de sigortalı olmalı.

2. İş Kanunu Açısından: Çalışma Süreleri ve Fazla Mesai

Türkiye’de İş Kanunu’na göre (özel sektör için):

• Haftalık normal çalışma süresi: 45 saat

• Günlük azami fiili çalışma süresi: 11 saat

• Gece çalışması: Kural olarak 7,5 saati geçmemeli

• Vardiyalar arasında en az 11 saat dinlenme olmalı.

➤ Eğer iki işyerinin toplamında:

• Haftalık 45 saati çok aşıyorsanız, sürekli fazla mesai anlamına gelir,

• Günlük 11 saati, gece 7,5 saati aşıyorsanız, iş sağlığı ve güvenliği ve iş kanunu açısından sorun doğabilir.

Resmî olarak denetimde, hem işverenler hem de siz açısından idari para cezası ve yaptırım riski doğabilir.

3. İş Sözleşmesi ve “Başka İşte Çalışma Yasağı”

Bazı iş sözleşmelerinde şu tip maddeler olur:

• “İşçi, işverenin yazılı izni olmaksızın başka bir işverene ait işte ücret karşılığı çalışamaz.”

• “Rekabet yasağı” veya “sadakat borcu” kapsamında, aynı sektörde başka işte çalışmayı yasaklayan hükümler.

Bu durumda:

• Sözleşmenizde böyle bir yasak varsa, habersiz ikinci işe girmek:

  • Disiplin cezası,

  • Hatta haklı nedenle fesih (tazminatsız işten çıkarma) sebebi olabilir.

• Özellikle rakip firmada veya aynı müşteri portföyüne hizmet veren başka firmada çalışmak daha risklidir.

👉 Bu yüzden mutlaka:

• Mevcut iş sözleşmenizi (ve varsa personel yönetmeliğini) okuyun.

• Gerekirse insan kaynakları / işverenle “genel izin” veya “yazılı onay” konusu konuşulabilir (her işyerinde pratikte mümkün değil tabii).

4. Çakışan Mesailer, Puantaj ve Fiilen Çalışma

İki işyerinin çalışma saatleri:

• Birbiriyle çakışmamalı,

• Fiili olarak aynı saat diliminde iki yerde birden çalışıyormuş gibi görünmemeli (SGK denetimlerinde puantaj, giriş–çıkış kayıtları vs. incelenebilir).

Örnek güvenli senaryolar:

• Gündüz tam zamanlı iş + akşam/hafta sonu yarı zamanlı iş

• Hafta içi bir iş, hafta sonu kısa süreli ikinci iş gibi

Yeter ki toplam süreler İş Kanunu sınırlarını zorluyor olmasın.

5. Vergi Boyutu

• Her işveren kendi bünyesinde gelir vergisi kesintisini yapar (stopaj).

• Yıl sonunda, gelirleriniz bir üst vergi dilimine geçiyorsa, toplam vergisel yükünüz artabilir.

• Belirli bir seviyenin üzerinde geliriniz varsa, yıllık gelir vergisi beyannamesi verme zorunluluğunuz doğabilir (mali müşavire danışmak iyi olur).

6. Özet: Ne Yaparsam Sıkıntı Çıkmaz?

1. İki işyerinde de sigortalı olun (elden/kaçak işi mümkün olduğunca tercih etmeyin, hem hakkınız hem riskli).

2. Mevcut iş sözleşmenizi inceleyin:

   • “Başka işte çalışamaz” gibi bir hüküm varsa → risk yüksek.

3. Toplam çalışma sürenizi planlayın:

   • Günlük 11 saat, haftalık 45 saat, gece 7,5 saat sınırlarını mümkün olduğunca aşmayın.

4. Mümkünse:

   • Aynı sektörde/aynı müşteri ile rekabet eden işte çalışmayın.

5. Gelir seviyeniz yükseliyorsa:

   • Bir mali müşavirden vergi dilimi ve yıllık beyanname konusunda bilgi alın.