Sahte ve Muhteviyatı İtibari ile Yanıltıcı Belge Kullanma İncelemeleri

Fatih Sultan Mehmet Çiçek
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
fatihsmcicek@turmob.org.tr

213 sayılı vergi usul kanununun 359/ b maddesi kapsamında kaçakçılık suçunun oluşması sahte veya muhteviyatı itibari ile yanıltıcı belgenin bilerek kullanılmasına diğer bir anlatımla bu kullanımında kastın varlığının değerlendirilmesi ve belirlenmesine bağlı bulunmaktadır.

306 sıra nolu VUK Genel Tebliğinde belirtildiği üzere sahte ve muhteviyatı itibari ile yanıltıcı belge düzenlenmesi kastın karinesi olup bunun ayrıca değerlendirilmesine gerek bulunmamaktadır.

Vergi müfettişleri vergi incelemelerinde belgelerin bilerek kullanılıp kullanılmadığını değerlendirirken 306 sıra nolu VUK Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar ve Türk Ceza kanundaki kast unsuruna ilişkin hükümler göz önünde bulundurularak yapacakları tespitlerde artık aşağıdaki kriterleri uygulamaktadırlar.

Sahte belgeyi düzenleyen mükellef hakkında vergi tekniği raporu var mı,
Kullanılan saatte belge içeriği mal veya hizmetlerin mükellefin faaliyet konusu ile ilgili olmadığı,
Sahte belge tutarının hangi maliyet gider hesaplarında izlendiği bu hesaplar içerisindeki oranı
Mükellefin kullanılan sahte belgeyi düzenleyen mükellefler ile ilişki kişi kapsamında olup olmadığı,
Mükellefin içinde bulunduğu sektör ve faaliyet konusuna göre tespit edilebildiği ölçüde kârlılık oranı iş hacmi cirosu,
Kullanılan sahte belgelerin birden fazla mükelleften alınıp alınmadığı,
Mükellefin kullandığı sahte belge içeriğindeki mal miktarını depolayacak kapasitenin olup olmadığı,
Kullanılan sahte belge içeriğinde yer alan malların sevkiyatına yönelik olarak sevk irsaliyesi taşıma irsaliyesi ve benzeri belge ibraz edilip edilmediği,
Kullanılan sahte belge tutarına ilişkin ödemelerini nasıl gerçekleştiği,
Mükellef nezdinde daha önce yapılmış yoklamalar da sahte belgede yer alan emtia ya da benzer nitelikli emtiaya ilişkin bir tespitinin bulunmadığı,
Mükellefle ilgili daha önce vergi incelemesi yapılmışsa bu incelemelerdeki sonuçlar vb.
Bu tür durumların vergi müfettişlerince değerlendirilerek vergi incelemelerini yapacağı açıktır. Vergi incelemelerinde gerçekten faal mükelleflerin mağdur olmaması için bunlara dikkat etmek gerekmektedir.

Sağlıcakla Kalınız.

13.11.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com