7326 Sayılı Kanuna Göre Matrah ve Vergi Artırımı-8 (Ortaklık Şeklindeki Mükellefiyetlerde Artırım Bildirimi)

135

A⁺

A^-

Zeyneddin Çetin
Vergi Müfettişi
cetinzeyni@gmail.com

7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, 09.06.2021 tarihli ve 31506 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Ayrıca bu Kanuna ilişkin usul ve esasları belirleyen 1 Seri No.lu Genel Tebliği de, 14.06.2021 tarihli ve 31511 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Öte yandan mezkûr Kanunda yer alan başvuru ve ilk taksit ödeme süresinin uzatılmasına ilişkin olarak 4420 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 27.08.2021 tarih ve 31581 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Bu yazımızda; 7326 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi kapsamında yapılacak matrah veya vergi artırımı ile ilgili olarak ortaklıkların gelir/kurumlar ve katma değer vergisi(KDV) yönünden artırım konusunda farklılık arz eden hususa yer verilecektir.

Ortaklık Şeklindeki Mükellefiyetlerde Matrah/Vergi Artırımı

7326 sayılı Kanun’dan yararlanmak için bazı istisnai durumlar ve kişiler hariç mükellef olsun olmasın herkesin, başvuruda bulunabilmesine imkân verilmiştir. Artırım hükümlerinden yararlanabilmek için 30.09.2021 tarihine(bu tarih dâhil) kadar bildirimde bulunulması ve artırım sonucunda tahakkuk eden vergilerin, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartı getirilmiştir. Aksi halde artırım hükümlerinden yararlanılamayacaktır. Mezkûr Kanuna göre son başvuru süresi 31.08.2021 tarihi iken 4420 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bu süre 30.09.2021 tarihine kadar uzatılmıştır.

7326 sayılı Kanuna göre adi ortaklıklar ve kollektif şirketlerde ortaklar, komandit şirketlerde komandite ortaklar ile adi komandit şirketlerde komanditer ortaklar da anılan yıllar için matrah ve vergi artırımından yararlanabileceklerdir.

Katma Değer Vergisi(KDV) yönünden artırımında bulunulabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi artırımı yapma zorunluluğu bulunmayan durumlarda, ortaklıkların ortaklarının matrah artırımında bulunması zorunlu değildir. Ancak KDV yönünden artırımında bulunulabilmesi için gelir veya kurumlar vergisinden artırım yapılması zorunlu olan durumlarda ortaklıkların ortaklarının gelir veya kurumlar vergisinden artırımda bulunmaları zorunlu olup, bu kapsamda ortaklığının ortaklarının bu ortalıktan dolayı artırdıkları gelir veya kurumlar vergisi artırım tutarları dikkate alınacaktır.

7326 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendine göre tek bir dönemde(ayda) dahi hesaplanan katma değer vergisi sıfır(0) olan mükelleflerin; katma değer vergisi(KDV) yönünden artırımdan faydalanabilmesi için gelir/kurumlar vergisi yönünden de artırımda bulunmaları ve ayrıca KDV yönünden karşılaştırma yapmaları gerekmektedir.

Bu durumda olan adi ortaklık, kollektif ve adi komandit ortaklıklarda ortakların tamamının gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmaları gerekmektedir. Ortaklık yapısının tamamen gerçek kişilerden oluşması durumunda, bilanço esasında gelir vergisi mükellefleri için belirlenen matrah artırımına ilişkin asgari tutar; adi ortaklığın ortaklık yapısında en az bir kurumlar vergisi mükellefi bulunması durumunda ise kurumlar vergisi matrah artırımına ilişkin asgari tutar, ortaklık için KDV artırım tutarının tespitinde dikkate alınır.

Örnek: Gerçek kişilerden oluşan B1-B2 ADİ ORTAKLIĞI, 2017 dönemine ait KDV beyanlarındaki ‘yıllık hesaplanan KDV tutarları’ ile ortakların gelir vergisi beyanlarının aşağıdaki gibi olduğunu varsayalım. Mükellefin bir döneminde hesaplanan KDV’si olmadığını(sıfır olduğunu) varsayalım.

B1: Serbest meslek erbabı kapsamında mükelleftir.

B2: İşletme hesabı esasına göre tespit edilen gelir vergisi mükellefidir.

Mükellefin KDV yönünden artırımda bulunabilmesi için ayrıca B1 ve B2 ortaklarının da gelir vergisi yönünden artırımda bulunması şarttır. KDV yönünden artırım sırasında karşılaştırma yönünden ‘bilanço esasında gelir vergisi mükellefleri için belirlenen matrah artırımına ilişkin asgari tutar’ esas alınmaktadır.

KDV beyanı		B1-B2 ADİ ORTAKLIĞI
Dönem	Formül	Artırıma Esas Hesaplanan KDV(1)
Ocak		40.000
Şubat		20.000
Mart		20.000
Nisan		20.000
Mayıs		20.000
Haziran		20.000
Temmuz		20.000
Ağustos		20.000
Eylül		20.000
Ekim		20.000
Kasım		20.000
Aralık		0,00
Toplam-TL	a	240.000

Beyan edilen gelir vergisi matrahı(B1 ortak)	b1	160.000
Beyan edilen gelir vergisi matrahı(B2 ortak)	b2	115.000

KDV yönünden artırım oranı(2)	c	3%
Hesaplanan KDV artırım tutarı	d=a*c	7.200
Gelir vergisi matrah artırımı oranı(3)	E	30%
Hesaplamaya esas tutar-Beyana göre	f1=b1*e	48.000
Hesaplamaya esas tutar-Beyana göre	f2=b2*e	34.500
Hesaplamaya esas tutar- Asgari matrah(4)	g1	49.800
Hesaplamaya esas tutar- Asgari matrah(4)	g2	33.200
Esas alınacak artırım matrahı(yüksek olan)	h1=f1 veya g1	49.800
Esas alınacak artırım matrahı(yüksek olan)	h2=f2 veya g2	34.500
Hesaplanan KDV artırım tutarı	i=h1*%18	8.964
Gelir vergisi yönünden artırım		zorunlu ve karşılaştırma var
Gelir vergisi yönünden artırım tutarı(5)	j1=g1*%20	9.960
Gelir vergisi yönünden artırım tutarı(5)	j2=g2*%20	6.900
KDV yönünden artırım tutarı(yüksek olan)	k=d veya i	8.964
KDV artırım bildirimi için gelir vergisi artırımı	J	tüm ortaklar için zorunlu
Ortaklık adına tahakkuk edecek vergi(KDV)	k	8.964
B1 adına tahakkuk edecek vergi(gelir)	j1	9.960
B2 adına tahakkuk edecek vergi(gelir)	j2	6.900

(1) Artırıma esas tutarın belirlenmesinde sadece ‘hesaplanan KDV’ dikkate alınması gerekmektedir. Beyannamede yer alan ‘ilave edilecek KDV’ artırım hesaplamasına dahil edilmeyecektir.

(2) Yıllar itibariyle esas alınacak oranlar; 2016 yılı için %3, 2017 yılı için %3, 2018 yılı için %2,5, 2019 yılı için %2, 2020 yılı için %2 dir.

(3) Yıllar itibariyle esas alınacak oranlar; 2016 yılı için %35, 2017 yılı için %30, 2018 yılı için %25, 2019 yılı için %20, 2020 yılı için %15 tir.

(4) Yıllar itibariyle esas alınacak asgari matrahlar;

Dönemi	Gelir vergisi mükellefi için (işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için) belirlenen asgari matrah	Gelir vergisi mükellefi için (bilanço esasına göre defter tutan mükellefler ile serbest meslek erbabı için) belirlenen asgari matrah	Kurumlar vergisi mükellefleri için belirlenen asgari matrah
2016	31.900,00	47.000,00	94.000,00
2017	33.200,00	49.800,00	99.600,00
2018	35.250,00	52.900,00	105.800,00
2019	37.500,00	56.200,00	112.400,00
2020	42.500,00	63.700,00	127.500,00

(5) Belli şartlarda %15 oranında vergilendirme yapılmaktadır.

Sonuç olarak 7326 sayılı Kanuna göre;

1- Ortaklıklarda ortaklar, birbirinden bağımsız şekilde ayrı ayrı anılan yıllar için matrah ve vergi artırımından yararlanabileceklerdir.

2- Ortaklığın Katma Değer Vergisi(KDV) yönünden artırımında bulunulabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi artırımı yapma zorunluluğu bulunmayan durumlarda, ortaklıkların ortaklarının matrah artırımında bulunması zorunlu değildir.

3- Ancak ortaklığın KDV yönünden artırımında bulunulabilmesi için gelir veya kurumlar vergisinden artırım yapılması zorunlu olan durumlarda ortaklıkların TÜM ortaklarının ayrı ayrı gelir veya kurumlar vergisinden artırımda bulunmaları zorunludur.