SM-SMMM Meslektaşlarımın Dikkatine! VUK Hükümlerine Göre Muhasebe Kayıtlarında Tek Düzen Hesap Planına Aykırılıktan Dolayı Çok Önemli Tutarlarda Özel Usulsüzlük Cezalarına Muhatap Olabilirsiniz!

Vergi Usul Kanunu (VUK) Md/353-6:

Bu Kanuna göre belirlenen muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına… ilişkin kural ve standartlara uymayanlara 1.1.2022’den itibaren 12.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilir.

2022 yılında kaç firmayla muhasebe sözleşmeniz var?

10 x 12.000 : 120.000 TL

20 x 12.000 : 240.000 TL

30 x 12.000 : 360.000 TL

40 x 12.000 : 480.000 TL

50 x 12.000 : 600.000 TL

..?  x 12.000 : ???     TL

Muhasebe kayıtlarınızda aşağıda yer alan hususlardan herhangi birine EVET diyorsanız, işletmeniz söz konusu özel usulsüzlük cezasına muhatap olabilecektir!
???

• Alınan Vadeli Çekler 101-Alınan Çekler hesabında kayıtlı

• Verilen Vadeli Çekler 103-Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-) hesabında kayıtlı

• 120-Alıcılar hesabında yer alan ters bakiye veren hesaplar, dönem sonunda 340-Alınan Sipariş Avansları hesabına aktarıldı

• 121-Alacak Senetleri için (alınan vadeli çekler dahil) reeskont hesaplanmadı

• 120-Alıcılar ve 121-Alacak Senetleri hesaplarında yer alan, tahsili şüpheli hale gelmiş alacaklar için şüpheli alacaklar karşılığı ayrılmadı, gider yazılmadı

• Fiziki ve ekonomik değerlerinde önemli azalışların ortaya çıktığı tespit edilen 15-Stoklar grubundaki stoklarla ilgili olarak, 158-Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) yoluyla karşılık hesaplanmadı, gider/maliyet yazılmadı

• Yıllara yaygın inşaat taahhüt işinde, dönem içinde ortaya çıkan üretim maliyetleri, doğrudan 170-Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri hesabında izlendi

• 180-Gelecek Aylara Ait Giderler / 280-Gelecek Yıllara Ait Giderler

(180/280) virman kaydı 31/12.. de yapılmadı

• Satın alınmak üzere sipariş edilen maddi duran varlık ile ilgili yapılan avans ödemesi, 159-Verilen Sipariş Avansları hesabında izlendi

• Duran varlıklardan amortisman ayrılmadı/hesaplanmadı, amortisman tutarı gider/maliyet yazılmadı

• Mali Duran Varlıklarda, oy hakkı veya yönetime katılma hakkının

% 10 dan az olduğu iştirakler, 242-İştirakler hesabında izlendi

• 5 yıldan uzun süreli kiralamalarla ilgili oluşan, 264-Özel Maliyetler hesabındaki tutar üzerinden, kira süresine göre amortisman ayrıldı/hesaplandı, gider/maliyet yazıldı

• İşletmenin bir yıllık dönem içinde kullanabileceğinden daha fazla olan stokları, 15-Stoklar grubunda raporlandı

• İşletmede kullanma veya satış olanağını yitirmiş olan maddi duran varlıklar, 25-Maddi Duran Varlıklar grubunda raporlandı

• Duran varlık satışından doğan kârlar, 649-Faaliyetlerle İlgili Diğer Olağan Gelir ve Kârlar hesabında izlendi

• Alınan uzun vadeli banka kredileri 300/400-Banka Kredileri hesaplarında izlendi, dönem sonunda 400 hesaptan 300 hesaba virman yapıldı

• 320-Satıcılar hesabında yer alan ters bakiye veren hesaplar, dönem sonunda 159-Verilen Sipariş Avansları hesabına aktarıldı

• 321-Borç senetleri için (verilen vadeli çekler dahil) reeskont hesaplanmadı

• Döviz cinsinden borçların (bankalara-satıcılara vb.) değerlemesinden ortaya çıkan kur farkı zararları 656-Kambiyo Zararları(-) hesabına kaydedildi

• İşletmede hizmet akdine bağlı olarak çalışmakta olanlar için

372/472-Kıdem Tazminatı Karşılığı hesapları kullanılarak kıdem tazminatı karşılığı hesaplanmadı, gider/maliyet yazılmadı

• Hesaplanan yıllık kurumlar vergisinin muhasebe kaydı,

370-Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları

371-Dön. Kârının Peşin Öd. Vergi ve Diğer Yükümlülükleri(-)

hesapları kullanılarak, dönem sonunda (31/12.. de)  yapılmadı.

• Dönem sonunda (31/12..de), 370-Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları hesabındaki tutardan daha fazla olan,

193-Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar hesabındaki tutarın tamamı,

371-Dönem Kârının Peşin Öd. Vergi ve Diğ. Yük. (-)  hesabına aktarıldı

• 193-Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar / 371-Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri(-)  (371/193) kaydı yapıldıktan sonra, 193 hesapta kalan bakiye 31/12.. de 136-Diğer Çeşitli Alacaklar hesabına aktarıldı

• İhracatla ilgili olarak, ihracatın yapıldığı dönem içinde ortaya çıkan/hesaplanan kur farkı gelirleri 646-Kambiyo Kârları hesabına kaydedildi

• İhracatla ilgili olarak, ihracatın yapıldığı dönem içinde ortaya çıkan/hesaplanan kur farkı zararları 656-Kambiyo Zararları(-) hesabına kaydedildi

• Döviz cinsinden banka kredileri borçlarının değerlemesinden oluşan olumsuz kur farkları, 656(-) Kambiyo Zararları hesabına kaydedildi

• Döviz cinsinden 320/420 Satıcılara borçların değerlemesinden oluşan olumsuz kur farkları, 656(-) Kambiyo Zararları hesabına kaydedildi

• Trafik para cezası

689(-) Diğ.Faal.Ol.dışı Gider ve Zararlar hesabına kaydedildi

570-Geçmiş Yıllar Kârlarının dağıtılmaması kararı alındı, geçmiş yıllar

kârları bu hesapta raporlanmaya devam edildi

• 646-Kambiyo Kârları ve 656-Kambiyo Zararları(-) hesapları 31/12..de bilançoda mahsup edilerek/netleştirilerek raporlandı

• Mamul üretiminde kullanılmak üzere satın alınan stoklanabilir nitelikteki hammadde, satın alındığında doğrudan 710-Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri hesabına kaydedildi

• 740-Hizmet Üretim Maliyeti hesabı (0-7) gider çeşitleri alt hesapları kullanılmadan çalıştırıldı

• Vergi kanunlarımıza göre kabul edilmeyen giderler (KKEG),

689(-) hesaba kaydedildi

SONUÇ OLARAK;

26/12/1992 tarihli 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinin halen yürürlükte olduğu ve söz konusu tebliğde:

‘’…İşletmeler, muhasebe sistemlerini bu Tebliğ ve Eki’nde öngörülen kurallara uygun olarak yürüteceklerdir. …Belirlenen muhasebe usul ve esaslarını uygulamak zorunda oldukları halde, buna uymayanlar hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 3568 sayılı Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun ilgili hükümleri uyarınca gerekli cezai işlemler uygulanacaktır.’’

hükümlerinin yer aldığı önemle bilinmelidir.

Asıl olan, BİLGİ İÇİN MUHASEBE ’dir!

Recep Selimoğlu
Yeminli Mali Müşavir
Öğretim Görevlisi

28.12.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/recepselimoglu/047/