DOLAR
EURO
ALTIN
BIST
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul °C

Kurumların Kur korumalı mevduata geçişinde muğlak olan durum

Mustafa Özbay Ekonomist-CFO
Mustafa ÖZBAY, 1972 yılında Trabzon ili Çaykara İlçesi Yeşilalan Köyünde doğdu. İlk öğrenimini Bursa, Orhangazi, Örnekköy İlkokulunda, Orta öğrenimini ise Orhangazi Lisesi’nde tamamladı. Uludağ Üniversitesi , İİBF, Maliye Bölümünden Ekonomist ünvanlıyla mezun oldu. 1999 Yılında İstanbul’a yerleşti ve sektöründe öncü bir sanayi kuruluşunda muhasebe yardımcı elemanı olarak işe başladı. Bu firmada sırasıyla muhasebe uzmanı, muhasebe şefi, finans şefi, muhasebe müdürlüğü ve halen devam etmekte olduğu Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Meslekteki tecrübesini ilk kez 2004 yılında yayınlanan ve büyük ilgi gören “Tüm Yönleriyle Uygulamalı İhracat Muhasebesi” kitabında meslektaşlarıyla paylaştı. Özbay, evli ve Taha Utkan, Safa Ersan, Neşe Berrin adında üç çocuk sahibidir.

T.B.M.M ‘nde 20 Ocak 2022 tarihinde kabul edilen, ancak bugüne kadar Resmi Gazete’de yayımlanmadığı için henüz uygulamaya geçilmemiş olan 7352 sayılı “Vergi Usul Kanunu İle Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile ilgili Kurumlara önemli ölçüde Kurumlar Vergisi avantajı getirilmiş durumda.

İlgili Kurumlar 31.12. 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 17 Şubat 2022 günü akşamına kadar Türk Lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk Lirası varlıklarını en az üç ay vadeli Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına aktarmaları durumunda, aşağıda belirtilen kazançları kurumlar vergisinden istisna edilmekte.

1-Söz konusu yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 01/10/2021 ila 31/12/2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı,

2-2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine (17 Şubat 2022 günü akşamına) kadar Türk Lirası’na çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkları ve söz konusu hesaplardan, dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dahil olmak üzere, vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlar (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yapılacak destek ödemeleri).

Diğer taraftan kurumların 31.12.2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında, dönüşüm kuru üzerinden Türk Lirası’na çevirmeleri ve bu Türk liralarını en az üç ay süreyle Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarında tutmaları halinde aşağıdaki istisnalardan yararlanılıyor:

1-Oluşan kur farkı kazançlarının geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı Kurumlar Vergisinden istisna ediliyor.

2-Bahse konu hesaplardan, dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dahil olmak üzere, vade sonunda elde edilen faiz ve kar payları ile diğer kazançlar (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yapılacak destek ödemeleri) de kurumlar vergisinden istisna edilecektir.

Altın ile ilgili konuda benzer olduğundan o açıklamalara yer vermiyorum. İlgili bölümler resmî gazeteden okunabilir.

SORUN NE?

Ancak benim burada “muğlak” olduğunu düşündüğüm bir ayrıntı söz konusu.

Şöyle:

20.01.2022 tarihinde T.B.M.M.’nde kabul edilen 7352 Sayılı VUK-KVK Değişiklik Kanunun 1. Maddesinde kullanılan “ kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını” ifadesi beraberinde birçok soruyu da getirmektedir.

Kurumların dövizlerinin 31.12.2021 tarihi itibariyle hangi bankalarda ve hangi hesaplarda bulunduğu bellidir. Ancak 31 Aralık 2021 tarihi itibariyle mevcut olan bu tutarlar günümüze kadar bir şekilde azalmış veya başka banka hesaplarına aktarmış olabilir. Veya 31.12.2021 itibariyle mevcut olan bu meblağlar birkaç gün sonra tamamen kullanılmış olabilir ancak belli bir süre sonra tekrar belirli meblağlarda hesaplara döviz girişi olmuş olabilir.

Nitekim görüştüğümüz birçok özel ve kamu bankalarının bu konudaki sorularımız üzerine net cevaplar veremediğine şahit olduk.

Bu durumlarda sorulması gerekenleri şu şekilde sıralayabiliriz:

1-31.12.2021 Tarihi itibariyle A Bankasında bulunan 100.000 USD’ nin 15 Ocak 2022 tarihinde B Bankasına transfer edilmesi durumunda bu istisnadan yararlanılabilecek mi?

2-31.12.2021 tarihi itibariyle A Bankasında bulunan 150.000 USD’nin 50.000 USD sinin 20 Ocak 2022 tarihinde harcanması sebebiyle kalan 100.000 USD için bu istisnadan yararlanılabilir mi?

3-31.12.2021 tarihi itibariyle A Bankasında bulunan 150.000 USD’nin 50.000 USD sinin 20 Ocak 2022 tarihinde harcanması sebebiyle harcanan bu 50.000 USD için, başka bankaya 25 Ocak 2022 tarihinde gelen dövizi sisteme sokarak istisnadan yararlanılabilir mi?

4-31.12.2021 tarihi itibariyle A Bankasında bulunan 150.000 USD 10 Ocak 2022 tarihindeki bir ödemeye istinaden harcandığı ve 30 Ocak 2022 tarihinde banka hesaplarına 150.000 USD geldiğini var sayalım. Bu durumda kurumlar bu istisnadan faydalanabilecek mi?

ÇÖZÜM NE?

Diğer taraftan T.B.M.M. ‘nde kabul edilen yasa metnindeki “kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını” ifadesini yerine “kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paraya kadar olan parayı” ifadesi kullanılmış olsaydı bu tereddütler büyük ölçüde ortadan kalkmış olacaktı.

Bu durumda dövizlerdeki artış veya azalış, giriş veya çıkış olması halinde bile en yüksek tutar 31.12.2021 bakiyesi olmak üzere istenilen tutarlarda istisnadan yararlanılabilecek ve ileride olası vergi incelemeleri korkusu da bertaraf edilmiş olacaktır.

Ben bu yazımı yazdıktan sonra Kurumlar Vergisi 19 seri no.lu tebliğ taslağı yayınlandı. Bu taslak bile hala bu tereddütleri ortadan kaldırmış değil.

Özellikle ulusal medyada üstüne basa basa tartışılan konu sadece vadelerle ilgili. Kur korumalı mevduat hesabında vade 3 ay mı 6 ay mı olmalı şeklinde.

08.02.2022 itibariyle vadeyi 6 ay olarak tanımlıyor, ancak gelen bilgiler bunun 3 aya düşürüleceği yönünde.

Diğer taraftan uygulama tebliği taslağında gözden kaçan çok önemli bir ayrıntı mevcut. Burada verilen örnekte 2022 yılı içerisinde herhangi bir günde veya kur korumalı hesap açılış tarihine kadar 31 Aralık bakiyesinde günlük olarak bir azalma mevcutsa kurum maksimum bu bakiye kadar tutardan faydalanabilecektir.

Mesela 31 Aralık 2021 bankalardaki bakiye dövizi 100.000 usd olsun. Bu bakiye tutarın 5 Şubat tarihinde bir 80.000 usd lik bir ödemesinden dolayı 20.000 USD ye düştüğünü var sayalım. Bu durumda kurum sadece 20.000 USD lik bir tutardan işlem yapıp faydalanabilir. Bir gün sonra yani 6 Şubatta hesaba 500.000 usd gelmesi bile 20.000 usd ‘nin üstünde bir tutardan faydalanmasına neden olmaz. Ancak aynı gün içerisinde bakiye 100.000 usd kalması şartıyla yaşanacak giriş çıkışlar bu hakkın korunması anlamına gelir.

BANKALARIN İŞİ ARAP SAÇINA DÖNÜ:

Birçok firma ve dolayısıyla banka bu kanunu tebliğinin çıkmasını beklemeden veya tebliği yanlış yorumlaması nedeniyle işlemler yaptı. Yapılan işlemlerde sadece 31 Aralık bakiyesi baz alındı. Dolayısıyla dönem içerisinde azalan bakiyeler göz ardı edildi.

Acayip bir karmaşıklık oluştu  ve birçok banka bu karmaşıklığın içinden nasıl çıkabileceğinin stresini yaşıyor.

ÇÖZÜM NE OLMALIYDI:

Yukarıda bahsettiğim teknik hata (veya kasıtlı) olmasaydı bir problem olmazdı. Ancak bu kelime bilinçli olarak kullanılmışsa (çok fazla başvurunun önüne geçilmesi amacıyla) çok farklı sistemler geliştirilebilirdi. Mesela bu bakiyenin % 30 una kadar parayı kur korumalı hesaba yatırma gibi.

İnşallah ileride firmaların vergi incelemelerinde, bankaların ise BDDK incelemelerinde başı bu karmaşa yüzünden sıkıntıya girmez.

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.