Kur Korumalı Kazançlara Sağlanan İstisnaları Kurumlar Vergisi Beyannamelerinde Doğru Yere Yazmayı Unutmayın!
1-İstisna Uygularken E -Beyanname Programındaki Kodlara Dikkat!
31/12/2021 Tarihli Bilançoda Yer Alan Dövizlerini 25 Şubat 2022 Tarihine Kadar Kur Korumalı Mevduat Hesabına Yatırılan Mükelleflerin Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisnalar Bölümünde Aşağıda Yer Alan Kodları Kullanılmak Suretiyle İstisna Uygulamasından Yararlanacaklardır. |
“371- KVK Geçici Mad. 14/1-b kapsamında kur farkı kazanç istisnası” |
“372- KVK Geçici Mad. 14/1-b kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” |
“373- KVK Geçici Mad. 14/1-b kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” |
“374-KVK Geçici Mad. 14/1-b kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” |
31/12/2022 Tarihli Bilançoda Yer Alan Dövizlerini 25 Şubat 2022 Tarihinden Sonra Kur Korumalı Mevduat Hesabına Yatırılanlar Mükellefler Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisnalar Bölümünde Aşağıda Yer Alan Kodları Kullanılmak Suretiyle İstisna Uygulamasından Yararlanacaklardır. |
“375- KVK Geçici Mad. 14/2 kapsamında kur farkı kazanç istisnası” |
“376- KVK Geçici Mad. 14/2 kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” |
“377- KVK Geçici Mad. 14/2 kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” |
“378-KVK Geçici Mad. 14/2 kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” |
31/03/2022, 30/06/2022 ve 30/09/2022 Tarihli Bilançoda Yer Alan Dövizlerini Kur Korumalı Mevduat Hesabına Yatırılanlar Mükellefler Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisnalar Bölümünde Aşağıda Yer Alan Kodları Kullanılmak Suretiyle İstisna Uygulamasından Yararlanabileceklerdir. |
“383- KVK Geçici Mad. 14/4 kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” |
“384- KVK Geçici Mad. 14/4 kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” |
“385-KVK Geçici Mad. 14/4 kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” |
Örnek:
Örnek uygulamada 31.12.2021 tarihli bilançoda yer alan 5.647.803,65 Amerikan Dolarının kur korumalı hesaba aktarılması sonucu oluşan faiz, kar payı ve kur farkları ile aynı şekilde anılan paranın kur dönüşümünde tekrar yenilerek kur korumalı hesaba aktarılması sonucu oluşan faiz, kar payı ve kur farklarının 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde hangi kodlarda istisna olarak dikkate alınacağı,
Devamında 31.06.2022 tarihli bilançoda yer alan 3.550.000 Amerikan Doları ile 1.002.414,80 Euronun kur korumalı hesaba aktarılması sonucu oluşan faiz, kar payı ve kur farkları ile aynı şekilde anılan paranın kur dönüşümünde tekrar yenilerek kur korumalı hesaba aktarılması sonucu oluşan faiz, kar payı ve kur farklarının 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde hangi kodlarda istisna olarak dikkate alınacağı,
hususlarının cevabını vermeye çalışacağız.
1- 31.12.2021 Tarihli Bilançoda Yer Alan 5.647.803,65 Amerikan Doları 13 Ocak 2022 Tarihinde Kur Korumalı Mevduat Yatırılmıştır:
(A) A.Ş. 31.12.2021 tarihli bilançosunda “Bankalar Hesabında” yer alan 5.647.803,65 ABD Dolarını 13.01.2022 tarihinde Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14’üncü maddesi kapsamında 6 ay vadeli ve %19 faiz ödemeli Türk Lirası mevduat hesabına dönüştürmüştür. (1 ABD Dolan 30.9.2021 tarihinde 8,8433 TL, 31.12.2021 tarihinde 12,9775 TL)
31.12.2021 Tarihli Bilançoda yer alan dövizin kur korumalı mevduat hesabına yatırılması üç türlü vergisel avantaj sağlamaktadır:
Birincisi: Kur farkı kazanç istisnası
İkincisi: Dönem sonu değerlemesinden doğan faiz ve kar payı istisnası
Üçüncüsü: Vade sonunda doğan diğer kazanç istisnası
i.Kur Farkı Kazanç İstisnası (2021 Takvim Yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesi)
31.12.2021 tarihli bilançosunda yer alan 5.647.803,65 ABD Dolarının dördüncü geçici vergilendirme (1.10.2021-31.12.2021) dönemine ilişkin FİFO yöntemine göre hesaplanan dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazancı 9.870.000,00 TL olup, 2021 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesinde istisna olarak dikkate alınmıştır.
i.Kur Farkı Kazanç İstisnası (01.01.2022-13.01.2022)
01.01.2022 tarihi ile dönüşüm tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı tutarı olan 3.750.706,40 TL olarak hesaplanmıştır.
ii.Faiz Gelirleri ve Tahakkukları:
Kur korumalı mevduata aktarılan (5.647.803,65$*13.6416=) 77.045.078,27 TL’nin %19 faiz oranı ile 6 aylık faizinin geçici vergi dönemleri itibariyle hesabı aşağıdaki gibidir.
Ana Para | 77.045.078,27 |
Yüzde 19 Yıllık Faiz (77.045.078,27*0,19=) | 14.638.564,87 |
Günlük Faiz (14.638.564,87/365=) | 40.105,66 |
13.01-31.03.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku (40.105,66*77=) | 3.088.135,60 |
01.04-30.06.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku (40.105,66*91=) | 3.649.614,80 |
01.07-13.07.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku (40.105,66*13=) | 521.373,54 |
7.259.123,95 |
Vade Başlangıç Tarihi | 13.01.2022 | |
Vade Sonu Tarihi | 13.07.2022 | Faiz Tutarı (TL) |
Ocak Gün Sayısı | 18 günlük | 721.901,83 |
Şubat Gün Sayısı | 28 günlük | 1.122.958,40 |
Mart Gün Sayısı | 31 günlük | 1.243.275,37 |
Toplam | 77 günlük | |
Nisan Gün Sayısı | 30 günlük | 1.203.169,72 |
Mayıs Gün Sayısı | 31 günlük | 1.243.275,37 |
Haziran Gün Sayısı | 30 günlük | 1.203.169,72 |
Toplam | 91 günlük | |
Temmuz Gün Sayısı | 13 günlük | 521.373,54 |
Toplam Faiz Geliri | 7.259.123,95 |
iii. Vade Sonu Kur Farkı Geliri
Vade Sonu Dönüşüm Kuru: 17,424
Vade Sonu TL Karşılığı: 17,424*5.647.803,65=98.407.330,80 TL
Vade Başı TL Karşılığı: 13,6416*5.647.803,65=77.045.078,27 TL
Toplam Gelir: 21.362.252,53 TL (Faiz Geliri: 7.259.123,95 TL + Kur Farkı Geliri: 14.103.128,58 TL)
31.12.2021 Tarihli Bilançoda Yer Alan 5.647.803,65 ABD Dolarını Kur Korumalı Mevduat ve Katılım Hesaplarına Yatıran Şirketin 2022 Yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Sağladığı Vergisel Avantajlara Aşağıdaki Şekilde Yer Verecektir;
Kur Farkı Kazanç İstisnası:
01.01.2022 tarihi ile dönüşüm tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı tutarı olan 3.750.706,40 TL, aynı şekilde Kurumlar vergisi beyannamesinde de “371- KVK Geçici 14/1-b kapsamında kur farkı kazanç istisnası” bölümüne yazılmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir.
Vade Sonunda Oluşan Kar Payı ve Faiz İstisnası
Birinci ve ikinci geçici vergi döneminde tahakkuk ettirilen faiz tutarlarının üçüncü geçici vergi döneminde vadesi dolup tahsil edildiğinden, vade sonundaki elde edilen toplam 7.259.123,95 TL’lik faiz tutarının tamamı bu sefer “373- KVK Geçici 14/1-b kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazılmak suretiyle istisnaya konu edilecektir.
Vade sonunda döviz kurundaki artışa bağlı olarak doğan kazanç tutarı 14.103.128,58 TL olup, beyannamede “374-KVK Geçici Mad. 14/2 kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” bölümüne yazılarak istisnaya konu edilecektir.
a- Kur Korumalı Mevduat Hesabına Yatırılan 5.647.803,65 Amerikan Dolarının Vade Sonunda Yenilenmiştir. Sağlanan Vergisel Avantajlar Aşağıdaki Gibi Olacaktır.
31.12.2021 Tarihli Bilançoda yer alan ve kur korumalı mevduata aktarılan ve vade sonunda yenilenen hesabının geçici vergi dönemleri itibariyle iki türlü vergisel avantaj sağlamaktadır:
Birincisi: Dönem sonu değerlemesinden doğan faiz ve kar payı istisnası
İkincisi: Vade sonunda doğan diğer kazanç istisnası
Kur Korumalı Mevduatın Yenileme İşleminden Kaynaklı Faiz Tahakkukları:
Ana Para | 98.407.330,80 |
Yüzde 17 Yıllık Faiz | 16.729.246,24 |
Günlük Faiz | 45.833,55 |
13.07-30.09.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku | 3.620.850,56 |
01.10-13.10.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku | 595.836,17 |
Toplam Faiz Geliri | 4.216.686,72 |
Vade Başlangıç Tarihi | 13.07.2022 | |
Vade Sonu Tarihi | 13.10.2022 | Faiz Tutarı (TL) |
Temmuz Gün Sayısı | 18 günlük | 825.003,92 |
Ağustos Gün Sayısı | 31 günlük | 1.420.840,09 |
Eylül Gün Sayısı | 30 günlük | 1.375.006,54 |
Toplam | 79 günlük | 3.620.850,56 |
Ekim | 13 günlük | 595.836,17 |
4.216.686,72 |
13.07.2022 tarihinde yenilenen hesaba ilişkin 13.07.2022-31.12.2022 tarihleri arası döneme isabet eden faiz tahakkuku 4.216.686,72 TL olup, Kurumlar Vergisi Beyannamesinde “373- KVK Geçici 14/1-b kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir.
Vade sonunda döviz kurundaki artışa bağlı olarak doğan kazanç tutarı 2.433.602,08 TL olup, beyannamede “374-KVK Geçici Mad. 14/2 kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” bölümüne yazılarak istisnaya konu edilecektir.
b- 31.12.2021 Tarihli Bilançoda Yer Alan ve Kur Korumalı Mevduat Hesabına Yatırılan 5.647.803,65 Amerikan Dolarının Vade Sonunda İkinci Kez Yenilenmesi
31.12.2021 Tarihli Bilançoda yer alan dövizin kur korumalı mevduatın yenilenmesi durumunda geçici vergi dönemleri itibariyle iki türlü sonuç vermektedir:
Birincisi: Dönem sonu değerlemesinden doğan faiz ve kar payı istisnası
İkincisi: Vade sonunda doğan diğer kazanç istisnası
Kur Korumalı Mevduatın İkinci Kez Yenileme İşleminden Kaynaklı Faiz Tahakkukları:
Ana Para | 105.057.619,60 |
Yüzde 15 Yıllık Faiz | 3.972.041,51 |
Günlük Faiz | 43.174,36 |
13.10-31.12.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku | 3.410.774,77 |
01.01-13.01.2023 Tarihi Faiz Tahakkuku | 561.266,73 |
Toplam Faiz Geliri | 3.972.041,51 |
Vade Başlangıç Tarihi | 13.10.2022 | |
Vade Sonu Tarihi | 13.01.2023 | Faiz Tutarı (TL) |
Ekim Gün Sayısı | 18 günlük | 777.138,48 |
Kasım Gün Sayısı | 30 günlük | 1.295.230,80 |
Aralık Gün Sayısı | 31 günlük | 1.338.405,16 |
Toplam | 79 günlük | 3.410.774,44 |
Ocak 2023 | 13 günlük | 561.266,68 |
3.972.041,12 |
13.10.2022 tarihinde yenilenen hesaba ilişkin olarak 13.10.2022-31.12.2022 tarihleri arası döneme isabet eden faiz tahakkuku 3.410.774,44 TL olup, Kurumlar Vergisi Beyannamesinde “372- KVK Geçici 14/1-b kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazılmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir.
01.01-13.01.2023 tarihleri arası döneme isabete eden faiz tahakkuk tutarı olan 561.266,68 TL 2023 takvim yılının I. Geçici vergi döneminde istisnaya konu edilebilecektir. Aynı şekilde vade bitiminde kur farkı kazancı oluşması durumunda anılan tutar da istisnaya konu edilecektir.
2- 30.06.2022 tarihli Bilançoda Yer Alan Dövizlerin Kur Korumalı Hesaba Yatırılması
30.06.2022 Tarihli Bilançoda Yer Alan 3.550.000 Amerikan Doları Tutarının Kur Korumalı Mevduata Yatırılması
Şirket 30.06.2022 tarihli bilançoda yer alan 3.550.000 Amerikan dolarını 22.07.2022 tarihinde Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14’üncü maddesi kapsamında 3 ay vadeli ve %17 faiz ödemeli Türk Lirası mevduat hesabına dönüştürmüştür.
30.06.2022 Tarihli Bilançoda yer alan dövizin kur korumalı mevduatın yenilenmesi durumunda iki türlü vergisel avantaj sağlamaktadır:
Birincisi: Dönem sonu değerlemesinden doğan faiz ve kar payı istisnası
İkincisi: Vade sonunda doğan diğer kazanç istisnası
31.12.2021 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralardan farklı olarak, 31.03.2022, 30.6.2022 ve 30.09.2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarının mükelleflerce Türk Lirası mevduat ve katılım hesaplarına aktarılan kısmı, aktarıldıkları tarihi içerin geçici vergilendirme dönemi başından, hesabın açılış tarihine kadar oluşan kur farkı kazancı istisna kapsamı dışında bırakılmıştır.
Şirket 30.06.2022 tarihli bilançoda yer alan 3.550.000 Amerikan dolarını 22.07.2022 tarihinde Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14’üncü maddesi kapsamında 3 ay vadeli ve %17 faiz ödemeli Türk Lirası mevduat hesabına dönüştürmüştür.
Vade sonunda 322.041,74 TL kur farkı geliri elde edilmiştir.
Ana Para | 63.018.535,00 |
Yüzde 17 Yıllık Faiz (63.018.535,00*0,17=) | 10.713.150,95 |
Günlük Faiz (10.713.150,95/365=) | 29.351,10 |
22.07-30.09.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku | 2.054.576,89 |
(29.351,10*70=) | |
01.10-24.10.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku | 704.426,36 |
(29.351,10*24=) | |
2.759.003,26 |
Vade Başlangıç Tarihi | 22.07.2022 | |
Vade Sonu Tarihi | 24.10.2022 | Faiz Tutarı (TL) |
Temmuz Gün Sayısı | 9 günlük | 264.159,89 |
Ağustos Gün Sayısı | 31 günlük | 909.884,05 |
Eylül Gün Sayısı | 30 günlük | 880.532,95 |
Toplam | 70 günlük | 2.054.576,89 |
Ekim | 24 günlük | 704.426,36 |
TOPLAM | 2.759.003,26 |
30.06.2022 tarihli bilançoda yer alan 3.550.000 Amerikan dolarının kur korumalı hesaba aktarılmasına ilişkin 22.07.2022-24.10.2022 tarihleri arası döneme isabet eden faiz geliri 2.759.003,26 TL olup, kurumlar vergisi beyannamesinde “384- KVK Geçici 14/4 kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir.
Vade sonunda döviz kurundaki artışa bağlı olarak doğan kazanç tutarı 322.041,74 TL olup, beyannamede “385-KVK Geçici Mad. 14/2 kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” bölümüne yazılarak istisnaya konu edilecektir.
a- 22.07.2022 tarihinde Kur Korumalı Mevduat Hesabına Yatırılan 3.550.000 Amerikan Dolarının Vade Sonunda Yenilenmesi
Ana Para | 66.099.580,00 |
Yüzde 13,5 Yıllık Faiz | 2.249.196,67 |
Günlük Faiz | 24.447,79 |
24.10-31.12.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku | 1.662.449,71 |
01.01-24.01.2023 Tarihi Faiz Tahakkuku | 586.746,96 |
Toplam Faiz Geliri | 2.249.196,67 |
Vade Başlangıç Tarihi | 24.10.2022 | |
Vade Sonu Tarihi | 24.01.2023 | Faiz Tutarı (TL) |
Ekim Gün Sayısı | 7 günlük | 171.134,53 |
Kasım Gün Sayısı | 30 günlük | 733.433,70 |
Aralık Gün Sayısı | 31 günlük | 757.881,49 |
Toplam | 77 günlük | 1.662.449,72 |
Oca.23 | 24 günlük | 586.746,96 |
TOPLAM | 2.249.196,68 |
24.10.2022 tarihinde yenilenen hesaba ilişkin 24.10.2022-31.12.2022 tarihleri arası döneme isabet eden faiz tahakkuku 1.662.449,71 TL olup, Kurumlar Vergisi Beyannamesinde “383- KVK Geçici 14/1-b kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir.
3- 30.06.2022 Tarihli Bilançoda Yer Alan 1.002.454,80 Euro Tutarının Kur Korumalı Mevduata Yatırılması
Şirket 30.06.2022 tarihli bilançoda yer alan 1.002.454,80 Euroyu 02.08.2022 tarihinde Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14’üncü maddesi kapsamında 3 ay vadeli ve %17 faiz ödemeli Türk Lirası mevduat hesabına dönüştürmüştür.
Şirket 30.06.2022 tarihli bilançoda yer alan 1.002.454,80 Euroyu 02.08.2022 tarihinde Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14’üncü maddesi kapsamında 3 ay vadeli ve %17 faiz ödemeli Türk Lirası mevduat hesabına dönüştürmüştür.
30.06-22.07.2022 tarihleri arasında hesaplanan kur farkı geliri istisna kapsamı dışındadır.
Ana Para | 18.417.500,57 |
Yüzde 17 Yıllık Faiz (18.417.500,57*0,17=) | 3.130.975,10 |
Günlük Faiz (3.130.975,10/365=) | 8.578,01 |
02.08-30.09.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku | 506.102,82 |
(8.578,01*59=) | |
01.10-24.10.2022 Tarihi Faiz Tahakkuku | 283.074,46 |
(8.578,01*33=) | |
789.177,28 |
Vade Başlangıç Tarihi | 2.08.2022 | |
Vade Sonu Tarihi | 2.11.2022 | Faiz Tutarı (TL) |
Ağustos Gün Sayısı | 29 günlük | 248.762,40 |
Eylül Gün Sayısı | 30 günlük | 257.340,42 |
Toplam | 59 günlük | 506.102,82 |
Ekim | 31 günlük | 265.918,43 |
Kasım | 2 günlük | 17.156,03 |
Toplam | 33 günlük | 283.074,46 |
GENEL TOPLAM | 789.177,28 |
30.06.2022 tarihli bilançoda yer alan 1.002.454,80 Euronun kur korumalı hesaba aktarılmasına ilişkin 02.08.2022-31.12.2022 tarihleri arası döneme isabet eden faiz tahakkuku 789.177,28 TL olup, Kurumlar Vergisi Beyannamesinde “384- KVK Geçici 14/4 kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” bölümüne yazmak suretiyle yazılarak istisnaya konu edilecektir. Vade sonunda kur farkı geliri oluşmamış ve hesap yenilenmemiştir.
E-Beyannamede “Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisnalar” bölümü aşağıdaki gibi olacaktır.
371 | “ KVK Geçici Mad. 14/1-b kapsamında kur farkı kazanç istisnası” | 3.750.706,40 |
372 | “ KVK Geçici Mad. 14/1-b kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” | 3.410.774,44 |
373 | “ KVK Geçici Mad. 14/1-b kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” | 11.475.810,67 |
374 | “KVK Geçici Mad. 14/1-b kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” | 16.536.730,66 |
383 | “KVK Geçici Mad. 14/4 kapsamında dönem sonu değerlemesinden doğan kar payı ve faiz istisnası” | 1.662.449,71 |
384 | “KVK Geçici Mad. 14/4 kapsamında vade sonunda oluşan kar payı ve faiz istisnası” | 3.548.180,54 |
385 | “KVK Geçici Mad. 14/4 kapsamında vade sonunda doğan diğer kazançlardan istisna” | 322.041,74 |
TOPLAM | 40.706.694,16 |
“Bilgiyi paylaşarak, insanların başarıya bizden daha kolay ulaşmalarını sağladığımız için mutluluk duyabilmeliyiz. “
Saygılarımızla
17.01.2023
Kaynak: www.MuhasebeTR.com