Kasa ve Ortaklar Cari Affı Nedir? Tüm Muhasebe Kayıtları

A⁺

A^-

Kasa ve Ortaklar cari affına ait tüm muhasebe kayıtlarını örneklerde bu makalemizde bulabilirsiniz.

KASA AFFI NEDİR?

Dönem içerisinde 100- Kasa Hesabının bakiyesinde var olan fakat işletme kasasına bulunmayan 31.12.2022 tarihli borç bakiyelerine ait yapılacak düzeltmeler genel itibariyle Kasa Affı, kasa düzeltmesi olarak adlandırılır.

ORTAKLAR CARİ AFFI NEDİR?

Ortaklar tarafından işletmeden borç amaçlı çekilen ve tek düzen hesap planında vade durumuna göre 131- Ortaklardan Alacaklar ve 231- Ortaklardan Alacaklar hesabının 31.12.2022 tarihli borç bakiyelerinde bulunan tutarlara ait düzeltme işlemleri genel itibariyle Ortaklar Cari Affı olarak isimlendirilir.

KİMLER YARARLANABİLİR? GENEL İŞLEMLER NELERDİR?

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31.12.2022 tarihli bilançolarında görülmekle birlikte;

İşletmelerinde Bulunmayan Kasa Mevcutlarını,
İşletmenin Esas Faaliyet Konusu Dışındaki İşlemleri Dolayısıyla (Ödünç Verme Ve Benzer Nedenlerle Ortaya Çıkan) Ortaklarından Alacaklı Bulunduğu Tutarlar İle Ortaklara Borçlu Bulunduğu Tutarlar Arasındaki Net Alacak Tutarlarını,
Bunlarla İlgili Diğer Hesaplarda Yer Alan İşlemlerini,

31.05.2023 kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler.

– Beyan Edilen Tutar Üzerinden %3 Vergi Hesaplanacaktır.

Beyan edilen tutar üzerinden %3 ORANINDA hesaplanan verginin beyanname verme süresi içerisinde ödenecektir.

Yapılan kayıt düzeltmeleri ise cari dönemde muhasebe kayıtlarına alınması gerekmektedir.

Örnek; ABC Ltd. Şti.’nin 31.12.2022 tarihi itibariyle ortaklar hesaplarında bulunan bakiyeleri aşağıdaki gibidir;

Hesap Adı	Bakiye (TL)
131 – Ortaklardan Alacaklar	650.000
231 – Ortaklardan Alacaklar	100.000
331 – Ortaklara Borçlar	150.000

Düzeltme İşleminden yararlanacak tutar;

Hesap Adı	Bakiye (TL)
131 – Ortaklardan Alacaklar (+)	650.000
231 – Ortaklardan Alacaklar (+)	100.000
331 – Ortaklara Borçlar (-)	150.000
Düzeltme İşleminden Yararlanacak Tutar	600.000
Hesaplanan Vergi Tutarı (%3)	18.000

Kayıt-1; Verginin Hesaplanması

——————————— xx/xx/2023————————————-

689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 18.000

360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 18.000

———————————–/—————————————————–

Kayıt-2; Bilançoda görünen fakat işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi

——————————— xx/xx/2023——————————–

689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 600.000

331 Ortaklara Borçlar Hs. 150.000

131 Ortaklardan Alacaklar Hs. 650.000

231 Ortaklardan Alacaklar Hs. 100.000

———————————–/————————————-

Kayıt-3; Nazım Hesap Kaydı

——————————— xx/xx/2023———————————————

950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs. 618.000

951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

Alacaklı Hs. 618.000

———————————–/———————————————-

Örnek; CDE Ltd. Şti’ 31.12.2022 tarihli kasa hesabında 500.000 TL görülmekte olup fiili olarak kasa da 5.000 TL bulunmaktadır. Kasa da bulunmayan 495.000 TL üzerinden beyanda bulunulacak ve üzerinden hesaplanan vergi 31.05.2023 tarihine kadar ödenecektir.

Düzeltme İşleminden yararlanacak tutar;

Hesap Adı	Bakiye (TL)
100 – Kasa (+)	500.000
Var olan Tutar	5.000
Fiktif Tutar	495.000
Hesaplanan Vergi Tutarı (%3)	14.850

Kayıt-1; Verginin Hesaplanması

——————————— xx/xx/2023————————————-

689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 14.850

360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 14.850

———————————–/—————————————————–

Kayıt-2; Bilançoda görünen fakat işletmede bulunmayan kasa mevcudunun düşülmesi

——————————— xx/xx/2023———————————————

689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 495.000

100 Kasa Hs. 495.000

———————————–/———————————————-

Kayıt-3; Nazım Hesap Kaydı

——————————— xx/xx/2023———————————————

950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs. 509.850

951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

Alacaklı Hs. 509.850

———————————–/———————————————-

– Beyan Edilecek Vergi Tutarında; Kasa Ve Ortaklara Ait Düzeltme İşlemlerinde 31.12.2022 Tarihi Sonrası Tutarlar Dikkate Alınmaz !!!

Örnek; (Z) A.Ş’ nin 31.12.2022 tarihi itibariyle bilançosunda ortaklardan alacaklar bakiyesi ve ortaklara borçlar tutarlar aşağıdaki gibidir;

Hesap Adı	Bakiye (TL)
131 – Ortaklardan Alacaklar	550.000
231 – Ortaklardan Alacaklar	100.000
331 – Ortaklara Borçlar	250.000

Beyan tarihi itibariyle ile ise aşağıdaki gibidir;

Hesap Adı	Bakiye (TL)
131 – Ortaklardan Alacaklar	450.000
231 – Ortaklardan Alacaklar	50.000
331 – Ortaklara Borçlar	250.000

Beyan tarihi itibariyle ortaklardan alacaklar net tutarı;

Hesap Adı	Bakiye (TL)
131 – Ortaklardan Alacaklar (+)	450.000
231 – Ortaklardan Alacaklar (+)	50.000
331 – Ortaklara Borçlar (-)	250.000
Tutar (131+231)-331	250.000

Olsa da, 31.12.2020 tarihi itibariyle oluşan bilanço tutarları olan;

Hesap Adı	Bakiye (TL)
131 – Ortaklardan Alacaklar (+)	550.000
231 – Ortaklardan Alacaklar (+)	100.000
331 – Ortaklara Borçlar (-)	250.000
Tutar (131+231)-331	400.000

Ortaklardan alacak net tutarı ve vergiye tabi beyan 400.000-TL’dir.

– 689- Diğer Olağan Dışı Gider Ve Zaralar Hs. Yerine Bilançoda Bilançonun Aktifinde Bir Geçici Hesap Oluşturulabilir.

Örnek; (Y) A.Ş’ nin 31.12.2022 tarihi itibariyle bilançosunda ortaklardan alacaklar bakiyesi ve ortaklara borçlar tutarlar aşağıdaki gibidir;

Hesap Adı	Bakiye (TL)
131 – Ortaklardan Alacaklar	200.000
231 – Ortaklardan Alacaklar	100.000

Beyan Edilecek Vergi Tutarı

Hesap Adı	Bakiye (TL)
131 – Ortaklardan Alacaklar (+)	200.000
231 – Ortaklardan Alacaklar (+)	100.000
Düzeltme İşleminden Yararlanacak Tutar	300.000
Hesaplanan Vergi Tutarı (%3)	9.000

Kayıt-1; Verginin Hesaplanması

——————————— xx/xx/2023————————————-

689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar Hs. 9.000

360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. 9.000

———————————–/—————————————————–

Kayıt-2; Bilançoda görünen fakat işletmede bulunmayan ortaklardan alacakların düşülmesi

——————————— xx/xx/2023——————————————

296 Geçici Hesap. 300.000

131 Ortaklardan Alacaklar Hs. 200.000

231 Ortaklardan Alacaklar Hs. 100.000

———————————–/——————————————–

Kayıt-3; Nazım Hesap Kaydı

——————————— xx/xx/2023—————————————-

950 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hs. 9.000

951 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

Alacaklı Hs. 9.000

———————————–/—————————————————–

– Kasa Ve Ortaklardan Hesabında İzlemesi Gerekirken Bunlarla İlgili Diğer Hesaplarda Yer Alan Tutarları İçinde Yaralanabilir.

Örnek; (D) A.Ş’ nin 31.12.2022 tarihi itibariyle bilançosunda ortaklardan alacaklar bakiyesi ve ortaklara borçlar tutarları ve ayrıca ortaklardan alacaklar hesabında izlemesi gerekirken “136-Diğer Çeşitli Alacaklar” hesabında izlediği tutar aşağıdaki gibidir;

Hesap Adı	Bakiye (TL)
131 – Ortaklardan Alacaklar (+)	250.000
231 – Ortaklardan Alacaklar (+)	150.000
136 – Diğer Çeşitli Alacaklar (+)	200.000
Tutar (131+231+136)	600.000
Hesaplanan Vergi %3	18.000