E-Envanter Defterine Geçme Zorunluluğu

                  Selçuk Gülten
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Bilim Uzmanı
selcukgulten2@hotmail.com

Öncelikle 2025 ve 2026 yılları için e-envanter defterine geçme zorunluluğu bulunmamaktadır. Tamamen “isteğe bağlı” uygulama söz konusudur. 2025 yılında e-envanter olabilirsiniz ancak 2026 yılında kağıt envanter defterinin notere tasdik ettirebilirsiniz veya tam tersi 2025 yılında noter tasdikli kağıt envanter defteri kullanırken 2026 yılı için e-envantere başvuru yapabilirsiniz. E-defterlere zorunlu olarak geçiş yapan bir mükellefin ise tekrar kağıt deftere dönemeyeceği hususu sabittir.

2025 Aralık ayının gelmesiyle beraber, muhasebe meslek mensupları defter tasdikleri ile ilgilenmektedirler. Noterde kağıt envanter tasdik ettirmek ile e-envantere başvuru yapmak bir seçenek olarak muhasebe meslek mensuplarının önünde yer almaktadır. Benim şahsi görüşüm, süpermarket gibi yoğun stok hareketlerinin bulunmadığı tüm mükelleflerde e-envantere geçmenin faydalı olacağı yönündedir. Özel entegratör yazılım firmaları ile muhasebe programları GİB tarafından yayınlanan kılavuz doğrultusunda güncellemeleri yapmaktadırlar.

Yayınlanan kılavuz incelendiğinde envanter defterinde henüz çok detaylı bilgilerin istenmediğini göstermektedir. Ana hesaplar bazında miktar bilgileri sorulmakta, çoğu yazılımın birkaç saniyede üretebileceği detayda bilgi sorulmaktadır. Unutulmaması gereken bir husus e-envanter defterinde açılış ve kapanış tasdiklerinin aynı e-yevmiye defterinde olduğu gibi berat dosyaları aracılığıyla gerçekleştirildiğidir. Burada ocak 2026 ve aralık 2026 dönemi e-envanter defterlerinin beratlarının alınması gerektiği anlaşılmaktadır. Berat gönderme süreleri e-yevmiye defteri ile aynı olup, şahıslar için (takip eden üçüncü ayı izleyen) ayın 10’u, şirketler için ayın 14’ü uygulaması esastır. Kısaca ocak ve aralık ayı e-yevmiye defteri beratları ile e-envanter defteri beratları aynı zamanda alınmalıdır. Bir önemli uyarı olarak alışılmış yıl sonu 31.12.2025 envanter sayımının aynı açılış fişinde olduğu gibi ayrı bir sayım sayılmamışsa 01.01.2026 açılış envanteri olarak e-envanter defterine işlenmesi gerektiği hususu unutulmamalıdır.

01.01.2026 tarihi itibariyle e-envanter defteri kullanmak isteyen mükelleflerin başvurularını dijital vergi dairesi aracılığıyla yapması gerekmektedir. Başvuru ekranında başvuru tarihi Ocak 2026 olarak seçilebilmektedir. Peki geçen yıl 2024 aralık ayında 2025 yılı için e-envanter kullanmak isteyen mükelleflerin durumu ne olacak? Aralık 2024 tarihinde 2025 yılı için e-envanter kullanmak istediklerine dair irade beyanlarını belgelendirebiliyorlarsa, Envanter Defterine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı e-Defter Paketi 26.09.2025 ve e-Defter Uygulamasında Envanter Defteri Kullanımı Hakkında Duyuru 13.10.2025 tarihinde yayınlandığından cezasız bir şekilde ocak 2025 tarihine ait e-envanter berat dosyalarını alabilirler. Aralık 2025 kapanış e-envanter beratlarını ise gelir vergisi mükelleflerinde gelir vergisi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 10 uncu günü sonuna kadar, diğer mükelleflerde kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 14 üncü günü sonu kadar almaları gerekmektedir.

2025 yılında e-envanter kullanmak isteyen ancak başvuru ekranı geç açıldığı için başvuru yapamayan ve kağıt envanter defteri tasdik ettirmeyen mükelleflerin ailen en azından durumu anlatan dilekçe vermelerini şahsen tavsiye ediyorum. GİB tarafından yapılan duyuruda “e-Defter uygulamasına dâhil olanlardan 1/1/2026 tarihi itibarıyla envanter defterini isteğe bağlı olarak elektronik ortamda tutmak isteyen mükellefler, Dijital Vergi Dairesi uygulaması üzerinden “Envanter Defteri Başvuru Dilekçesi” ile başvuruda bulunabilecektir” denilmektedir. Benzer şekilde 2024 aralık ayında genel amaçlı dilekçelerden 2025 yılında e-envanter kullanımına ilişkin dilekçe verilmesi faydalı olacaktı. Bu dilekçeyi vermeyen mükelleflerin durumu ne yazık ki kağıt envanter defterini notere tasdik ettirmeyen mükellef ile aynı gözükmektedir. Bazı meslektaşlarımızın şimdi 2025 yılı için kağıt envanter defteri tasdik ettirebilirsiniz gibi yönlendirmeleri olduğu duyumları gelmektedir. 2025 yılı noter onayı için gereken süreler geçtiğinden bu günlerde yapılacak noter onayları ne yazık ki mükellefleri sorumluluktan kurtarmayacaktır.

Sonuç olarak 2026 yılı için mükellefin yoğun stok hareketleri yoksa e-envanter defteri başvuru dilekçesi vererek e-envanter kullanımına başlayabiliriz. Yazılımlar ve özel entegratörler gerekli güncellemeleri tamamlamaktadırlar. E-envanter defteri ile ilgili olarak şimdilik yılda iki kez berat dosyası alınması yeterlidir. Bu e-envanter beratları, e-yevmiye defteri beratları ile ayın tarihlerde gönderilecektir. 2026 yılı için meslektaşlarımıza ciddi bir seçenek olarak e-envanter defteri kullanımın düşünmeleri gerektiğini önerebilirim.

05.12.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com