Matrah ve Vergi Artırımı İle İlgili Dikkat Edilecek Hususlar-1
7326 Sayılı Kanuna Göre Matrah ve Vergi Artırımı İle İlgili Dikkat Edilecek Hususlar-1 (Hiç ödeme yapılmayacaksa beyan etme/vazgeç, daha iyi!)
1.Giriş
7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, 03.06.2021 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde yasalaştı.
Bilindiği üzere son 20 yılda, kamuoyunda af veya vergi barışı kanunları olarak tanımlanan çok kapsamlı 5 Kanun çıkarılmıştır. Bu süre zarfında bir o kadar, dar kapsamlı kanunlar da (4746, 5811, 6486, 6552, 7020, 7159, 7256 gibi) yürürlüğe girmiştir. Yıllar itibariyle çıkarılan söz konusu kapsamlı Kanunlar;
2003 yılında çıkarılan 4811 sayılı Kanun,
2011 yılında çıkarılan 6111 sayılı Kanun,
2016 yılında çıkarılan 6736 sayılı Kanun,
2018 yılında çıkarılan 7143 sayılı Kanun,
2021 yılında çıkarılan 7326 sayılı Kanun’dur.
Bahse konu bu Kanunların getirdiği imkânlar yönünden temelde çok benzer/aynı hükümler bulunmaktadır. Bu nedenle, vatandaş olarak vergi barışı ile ilgili epeyce tecrübe kazandık. Diğer taraftan özellikle matrah ve vergi artırımı yönünden, 7326 ve 7143 sayılı Kanunların diğer Kanunlardan ayırt edici bir özellikleri bulunmaktadır. Bu özellik; matrah/vergi artırımı hükümlerinden yararlanabilmek için artık beyan yetmemektedir, bu kapsamda tahakkuk eden vergilerin de ilgili kanunlarda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi gerekmektedir.
Bu yazımızda; mükelleflerin, 7326 sayılı Kanun uyarınca matrah ve vergi artırımı bildiriminde bulunup bulunmaması ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlara yer verilecektir.
2.Kimler Başvurabilir, Başvuru Süresi ve Yararlanma Şartı
7326 sayılı Kanunun matrah ve vergi artırımı hükümlerinden yararlanmak için bazı istisnai durumlar/kişiler hariç mükellef olsun olmasın herkes başvuruda bulunabilir. Matrah ve vergi artırımı için 31.08.2021 tarihine kadar(bu tarih dâhil) başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Artırım hükümlerinden yararlanmak için 31.08.2021 tarihine kadar(bu tarih dâhil) başvuruda bulunulması ve bu kapsamda tahakkuk eden vergilerin de belirtilen süre ve şekilde ödenmesi gerekmektedir. Artırım bildiriminde bulunulduğu halde, artırım kapsamında tahakkuk eden vergilerin bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmemesi halinde artırım hükümlerinden yararlanılamaz.
3.Hangi Dönem ve Hangi Vergi Türü İçin Başvuruda Bulunabilir
7326 sayılı Kanunla, 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 dönemleri için gelir ve kurumlar vergisi, katma değer vergisi ile muhtasar beyannamesinde yer alan bazı vergi kodları/türleri için stopaj yönünden matrah ve vergi artırımında bulunma imkânı getirilmiştir. Bazı istisnai durumlar hariç her dönem ve vergi türü birbirinden bağımsız şekilde artırımda bulunulabilir. Her dönem ve vergi türü için ayrı ayrı bildirimde bulunulabilmektedir.
4.Ödeme Yapılmayacaksa Beyanda/Bildirimde Bulunmanın Yararı Yok Zararı Var!
Mezkûr Kanuna göre artırım kapsamında tahakkuk eden vergiler için ödeme yönünden iki(peşin ve 6 eşit taksitli) seçenek bulunmaktadır. Daha önceki kanunlarda peşin ödeme seçeneğinde herhangi bir indirim hakkı bulunmazken bu Kanunda peşin ödeme seçeneğinde %10 indirim hakkı getirilmiştir. Söz konusu bu yeni düzenleme, mükelleflerin matrah ve vergi artırım bildiriminde bulunmalarında teşvik unsuru yaratacağından çok yerinde bir düzenleme olduğu kanaatindeyiz. Taksitli ödeme seçeneğinde ise indirim imkânı bulunmamakta birlikte ödenmesi gereken matrah ve vergi artırım tutarları, (1,09) katsayı ile çarpılarak hesaplama yapılacaktır. Söz konusu madde kapsamında beyan edilen vergilerin, hafta sonları da dikkate alınarak son ödeme tarihleri ise aşağıdaki gibidir. Ödenecek taksit tutarının %10’unu aşmamak şartıyla 10-TL’ye kadar yapılmış eksik ödemeler için bu Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmaz.
Ödeme Tercihi | Peşin / Taksit | Son Ödeme Günü | Açıklama |
Peşin Ödeme Seçeneği | Peşin | 30.09.2021 | Tutarın tamamının, geç ödeme zammı ile birlikte 01.11.2021 tarihine kadar ödenmemesi halinde şartlar ihlal edilmiş sayılır. |
Taksitli Ödeme Seçeneği | 1. taksit | 30.09.2021 | 1. ve 2. taksitin ayrı ayrı tamamının, süresinde ödenmemesi halinde şartlar ihlal edilmiş sayılır. |
2. taksit | 30.11.2021 | ||
3. taksit | 31.01.2022 | Söz konusu taksitler, süresinde ödenmesi gerekmektedir. Şu kadar ki, 3. 4. 5. ve 6. taksitlerden süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen en fazla İKİ taksitin, geç ödeme zammı ile birlikte 31.08.2022 tarihine kadar(bu tarih dahil) tamamının ödenmemesi halinde şartlar ihlal edilmiş sayılır. | |
4. taksit | 31.03.2022 | ||
5. taksit | 31.05.2022 | ||
6. taksit | 01.08.2022 |
Bir önceki (7143 sayılı) Kanuna göre matrah/vergi artırımında bulunanlardan; yüzlerce hatta binlerce mükellef ödeme şartları yerine getirmediği için maalesef ilgili Kanunu ihlal etmiştir. Şartlar ihlal edildiği için yapmış oldukları bildirimlerin hiçbir anlamı da kalmamıştır. Artırımda bulunanlardan; bazıları vergi incelemesi geçirmiş ve haklarında tarhiyat yapılmıştır. Dolayısıyla vergi barışından yararlanmakla gereksiz bir şekilde adlarına vergi tahakkuk ettirmiş oldular. Hem beyan ettikleri vergileri ödemekle yükümlü oldular hem de inceleme nedeniyle çıkan vergilere muhatap oldular. Geçmişteki bu tecrübe, vatandaş/mükellef olarak daha dikkatli olunmasını gerektirir.
7326 sayılı Kanundan faydalanabilmek için beyanlar üzerinden tahakkuk eden vergilerin belirtilen süre ve şekilde ödenmesi gerekmektedir. Aksi durumda artırım bildiriminde bulunmanın bir faydası olmamakta bilakis zararı bulunmaktadır. Tüm vergi barışı kanunlarında olduğu gibi 7326 sayılı Kanun kapsamında beyan edilen vergilerin terkini mümkün değildir. Ayrıca bu vergilerin vadesinde ödenmemesi halinde gecikme zammı da işlemektedir. Bu vergilerin ödenmemesi nedeniyle ileride haklarında haciz işlemi yapılması da muhtemeldir. Çünkü söz konusu bu vergiler, 6183 sayılı Kanun kapsamında takip ve tahsil edilmektedir.
Bu nedenle, 7326 sayılı Kanun kapsamında matrah ve vergi artırımında bulunmak isteyenlerin dikkat etmesi gereken husus; şayet tahakkuk edecek söz konusu vergileri, belirtilen süre ve şekilde ÖDEMEYECEKLERSE veya eksik ödeyeceklerse, beyan etmelerinin hiçbir yararı olmayacaktır. Çünkü ödeme yapılmaması durumunda yapılan beyan/bildirim, haklarında vergi incelemesi yapılmasına ve adlarına tarhiyat yapılmasına engel olmayacaktır. Bu durumda artırımda bulunmamaları kendileri için daha uygun olacaktır çünkü gereksiz yere kendi iradeleri ile adlarına vergi borcu çıkarmalarının bir anlamı yoktur.
5.Son Başvuru (31.08.2021) Tarihine Kadar Beyandan/Bildirimden Vazgeçebilirsiniz
Dikkat edilecek ikinci husus; artırım bildirimde bulunacakların, başvurunun yapıldığı son tarihe kadar isterlerse beyanlarından vazgeçme haklarının olduğu düşünülmektedir. 7326 sayılı Kanunda bu husus ile ilgili herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Ancak bilindiği üzere, bu tür vergiler beyana dayalı vergilerdir, idarece veya resen yapılan tarhiyatlar kapsamında değildir. Zira önceki yıllarda çıkan vergi barışı kanunlarının uygulamalarından bilindiği kadarıyla, başvuruda bulunanlardan; isteyenlerin başvurularının yapıldığı son gününe kadar bildirmelerini iptal etme hakları olmuştu. Mezkur Kanunda belirtilen son tarihe kadar bildirim iptali/vazgeçme başvurusunda bulunanların adlarına tahakkuk eden söz konusu vergilerin terkini yapılır. Ancak son başvuruların bitmesine müteakip, bildirimlerin iptali istenemez, beyanlardan vazgeçme hakları bulunamaz, adlarına tahakkuk eden vergilerin terkini veya mahsubu da istenemez.
6.Sonuç
7326 sayılı Kanun’un artırım hükümlerinden yararlanmak için bazı istisnai durumlar/kişiler hariç mükellef olsun olmasın HERKES başvuruda bulunabilir.
Mezkûr Kanunun artırım hükümlerinden yararlanmak için 31.08.2021 tarihine kadar(bu tarih dâhil) başvuruda bulunulması ve bu kapsamda tahakkuk eden vergilerin de belirtilen süre ve şekilde ödenmesi gerekmektedir. Artırım bildiriminde bulunulduğu halde, artırım kapsamında tahakkuk eden vergilerin bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmemesi halinde artırım hükümlerinden yararlanılamaz.
Artırımda bulunulacak dönem ve vergi türleri; 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 dönemlerine ait gelir ve kurumlar vergisi, katma değer vergisi ile bazı vergi kodları/türleri için gelir/kurumlar stopaj vergi türüdür
Öte yandan bu Kanun uyarınca matrah ve vergi artırımı nedeniyle tahakkuk edilecek vergiler, Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmeyecekse veya eksik ödenecekse, hiç beyanda bulunulmamasının daha uygun olacağı düşünülmektedir.
Mezkûr Kanun kapsamında yapılacak artırım bildirimlerin en son 31.08.2021 tarihine kadar iptal edilmesi(vazgeçilmesi) imkânının olduğu düşünülmektedir.
Bu Kanun kapsamında artırım nedeniyle tahakkuk eden vergilerin; son başvuru tarihinden sonra terkini, mahsubu veya iadesi mümkün değildir, bu vergilerin vadesinde ödenmemesi halinde ayrıca gecikme zammı işlemekte ve vergi dairesince de 6183 sayılı Kanun kapsamında takip ve tahsili yapılmaktadır.
Kaynakça:
– 213 sayılı Kanun
-7143 sayılı Kanun
-7326 sayılı Kanun(Yasalaştı ancak daha Resmi Gazetede yayımlanmadı)
07.06.2021
Kaynak: www.MuhasebeTR.com