Covid-19’e Karşı Torba Kanunla Yapılması Öngörülen Düzenlemeler
COVID-19 salgınının önlenmesi ve etkilerinin azaltılması amacıyla ülkemizde ve dünya genelinde sosyal ve ekonomik hayata ilişkin birtakım tedbirler alınmaktadır.
Bu tedbirlerin devamı niteliğinde olmak üzere 62 maddelik bir Kanun taslağı çalışması yapılmış ve söz konusu taslağa ilişkin haberler yazılı ve görsel medyaya yansımıştır.
Söz konusu taslakta yer alan düzenlemelerin bir kısmına aşağıda özet olarak değinilmiştir. Kısa bir süre içinde TBMM’ne kanun teklifi olarak geleceği öngörülmektedir.
YAPILMASI ÖNGÖRÜLEN DÜZENLEMELERDEN ÖNE ÇIKAN HUSUSLAR:
1. Ücretsiz izne ayrılan işçilere ve 15.03.2020 tarihinden sonra işten çıkarılmış olup, işsizlik ödeneğinden istifade edemeyen işçilere, İşsizlik Fonundan her gün için 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilecektir. Ücretsiz izne ayrılarak ücret desteğinden yararlanan işçinin işveren tarafından fiilen çalıştırılmaya devam ettiğinin tespiti halinde idari para cezaları dört katı olarak uygulanacaktır. Bu kapsamda verilecek nakdi ücret desteğinden yararlanma süresini 6 ay süreyle Cumhurbaşkanı uzatabilecektir.
2. 4857 sayılı iş kanunu kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin iş sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle işveren tarafından feshedilemeyecektir. (Sağlık nedenleriyle veya ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzer haller nedeniyle fesih hariç) Fesih yasağı uygulanan hallerde işveren işçiyi ücretsiz izne ayırabilecektir. Fesih yasağı süresini 6 aya kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacaktır.
3. İhtiyatlılık politikası gereği olarak Kâr dağıtım sınırlaması yasa maddesi haline getirilmektedir. Buna göre, kamu tüzel kişilerinin pay sahibi olduğu şirketler hariç olmak üzere; sermaye şirketlerinin, 31.12.2020 tarihine kadar dağıtabilecekleri nakit kâr payı tutarı 2019 yılı net dönem kârının %25’ini aşamayacak, genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyecektir. Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının %25’ini aşan kısma ilişkin ödemeler 2020 yılının sonuna kadar ertelenmektedir. Buradaki amaç şirketlerin özkaynak yapılarının korunması ve ilave finansman ihtiyacının doğmaması amaçlanmıştır.
4. Mücbir sebep sayılabilecek hallerin ortaya çıkması durumunda, Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde yürütülen faaliyetlerin Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri dışında da yapılmasına Cumhurbaşkanı tarafından izin verilebilecektir. Bu kapsamda teşviklerden yararlanmaya devam etmek için bakanlığın bilgilendirilmesi zorunludur.
5. 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun kapsamında, perakende işletmelerin üretici ve tedarikçilerle arasındaki ödeme ilişkilerine dair mevcut düzenleme, tüm tarafların birbirleri arasındaki ödeme ilişkilerini de içerecek şekilde genişletilmekte, borçlunun büyük ölçekli işletme olduğu durumlarda, üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen hızlı tüketim malları ile birlikte et ve süt ürünleri için de ödeme süresinin 30 günü aşmaması kuralı getirilmekte ve 30 günlük ödeme süresinde alıcının küçük ölçekte olması kuralı kaldırılmaktadır. Ayrıca bu düzenlemelerin ihlali durumunda ağır idari para cezaları düzenlenmektedir.
6585 sayılı Kanuna kapsamında, üretim ve tedarik zincirinin tüm aşamaları ile nihai tüketiciye yapılan satışlarda, girdi maliyeti ve döviz kuru artışı gibi haklı bir gerekçe olmaksızın aşırı fiyat artışları yasaklanmaktadır.
6. Öte yandan, üretim ve tedarik zincirinin tüm aşamaları ile nihai tüketiciye yapılan satışlarda, fiyat artışı beklentisi veya benzeri sebeplerle mal satışından kaçınılması, stokçuluk yapılması, piyasada darlık yaratılması, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunulması yasaklanmaktadır.
7. Cumhurbaşkanı, doğal afet ve salgın hastalık gibi durumlarda belediye ve bağlı kuruluşlarının; gelir vergisi tevkifatı, tüm sosyal sigorta prim ödemelerini, elektrik enerjisi borçları ile su tüketimine bağlı alacaklarını gerektiği süreye kadar gecikme faizi veya zammı işletilmeksizin ertelemeye yetkili kılınmaktadır.
8. Ticaret sicili işlemlerinde, imza beyanı noterlerde de yapılabilecektir. Diğer taraftan, tacirin ya da temsile yetkili kişinin Devlet veri tabanında imzasının bulunması halinde, ayrıca ticaret sicili müdürlüğüne gidilmesine gerek kalmayacaktır.
6102 Sayılı Kanunun 399 uncu maddesi kapsamında, denetçi seçimi faaliyet döneminin beşinci ayına kadar yapılabilecektir.
6102 sayılı Kanunun 409 uncu maddesi kapsamında, anonim şirketlerin genel kurulları faaliyet döneminin ilk beş ayı içerisinde yapılabilecektir.
6102 sayılı Kanunun 409 uncu maddesi ile 617 nci maddesinde öngörülen sürelerde olağan genel kurulu toplantıya çağırmayan anonim şirket yönetim kurulu üyeleri ile limited şirket müdürleri hakkında idari para cezası uygulanacaktır.
9. 6102 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle anonim şirketlerde olduğu gibi limited şirketlerde de genel kurullar faaliyet döneminin ilk beş ayı içerisinde yapılabilecektir.
10. Bankalar, faktoring şirketleri ve finansman şirketleri ile müşteriler arasındaki sözleşmeler; uzaktan iletişim araçlarıyla mesafeli olarak ya da Kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek diğer yöntemler yoluyla yapılabilecektir.
11. Güvenli elektronik imzanın yanı sıra, kişilerin e-devlet kapısının sunduğu diğer kimlik doğrulama yöntemleri ile de adres beyanında bulunulabilecektir.
12. Torba yasada yer alan madde ile KYK borçları silinmiyor, ancak borçlarda indirime gitmek ve ödemelerin ertelenmesi öngörülüyor.
13. Mücbir sebep hallerinde Hazine taşınmazlarına ilişkin olarak sözleşmeye istinaden ödenmesi gereken (satış, kira, ön izin, irtifak hakkı, kullanma izni, hâsılat payı vb.) bedeller ile ecrimisil bedellerinin mücbir sebep halinin devamı süresince alınmaması, erteleme, indirim, taksitlendirme yapılması, bu işlemlere ilişkin faiz alınmaması veya yürürlükteki faiz oranından daha düşük faiz oranının uygulanması konularında ve diğer hususlarda Çevre ve Şehircilik Bakanına yetki verilmektedir.
15.04.2020
Kaynak: www.MuhasebeTR.com